ΦΕΝΕΟΣ: ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΩΝ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ

Φενεός: Το μοναστήρι των νεομαρτύρων της Κατοχής

του Γεώργιου Κουρκούτα

Το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου ήταν τόπος βασανιστηρίων και φόνων την περίοδο 1943-44.

Το κολαστήριο στον Φενεό σήμερα.

Αναμνηστική πλάκα για τους σφαγιασθέντες στον Φενεό.

15.07.2012: Μνημόσυνο για την ανάπαυση των ψυχών των σφαγιασθέντων στον Φενεό Κορινθίας.

«Φενεός 1944: Η γη της οδύνης» της Άννας Σταματοπούλου από τις εκδόσεις «Πελασγός».

Για την περίοδο της Κατοχής όλοι έχουμε ακούσει πολλά. Οι μεγαλύτεροι μάλιστα έχουν βιώσει την εποχή εκείνη και έχουν μέσα τους ανάλογα πικρά αισθήματα, αλλά και ηρωικές αναμνήσεις. Τα πρόσφατα γεγονότα που σχετίζονται με την οικονομική κρίση που βιώνουμε ως λαός και την επαπειλούμενη πείνα και εξαθλίωση για μεγάλο μέρος του Ελληνικού πληθυσμού επαναφέρουν εικόνες και σχήματα της περιόδου της Κατοχής.

Την περίοδο εκείνη, πέραν από την σαφή καταδυνάστευση του λαού μας από τους ξένους κατακτητές (Γερμανούς, Ιταλούς και Βουλγάρους), ξεκίνησε εκείνα τα χρόνια ο διχασμός του λαού μας που μετεξελίχθηκε σε μια πολεμική περιπέτεια που κράτησε ως το 1949. Μεγάλη ευθύνη για τον διχασμό αυτόν φέρει ο Κομμουνισμός μέσα από την επίσημη έκφραση του (το ΚΚΕ)και τις οργανώσεις που δημιούργησε για να παγιδέψει τους Έλληνες υπό το εθνικό σύνθημα της Αντιστάσεως στους κατακτητές (όπως το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ).

Την τελευταία χρονιά της Κατοχής, το 1944, οι Κομμουνιστές συνειδητοποιώντας ότι σε λίγο καιρό οι κατακτητές θα φύγουν από την Ελλάδα κάτω από το βάρος της Συμμαχικής πίεσης εφάρμοσαν ένα μεγάλο σχέδιο εξοντώσεως όσων Ελλήνων ήσαν εμπόδιο στον σκοπό τους (κάτι που εφάρμοσαν με επιτυχία οι ομοϊδεάτες τους στην Ανατολική Ευρώπη που υποδέχθηκαν τον Κόκκινο Στρατό ως απελευθερωτή και έριξαν τους Λαούς τους σε μια νέα σκλαβιά 40 και 50 ετών). Από το 1943 ως το 1944 επιτέθηκαν και εξόντωσαν τις ανταρτικές μη-εαμικές δυνάμεις (όπως τον ΕΣ στην Πελοπόννησο, τον ΕΔΕΣ στην Ήπειρο, την ΕΚΚΑ στην Στερεά). Δεν αρκέστηκαν όμως σε αυτό. Έφτασαν στο σημείο να δημιουργήσουν στρατόπεδα συγκεντρώσεως σε πολλά μέρη της κατεχόμενης Ελλάδος, για να απομονώσουν και να εξοντώσουν όσους θεωρούσαν αντίθετους τους.

Η Μονή Αγίου Γεωργίου μετατρέπεται σε κολαστήριο

Στην περιοχή της Βορείου Πελοποννήσου είχαν μετατρέψει σε στρατόπεδο συγκεντρώσεως και εξοντώσεως την Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου στον Φενεό της Κορινθίας. Πρόκειται για ένα ιστορικό μοναστήρι με προσφορά στον Ελληνισμό στα προεπαναστατικά χρόνια και το 1821.

Στον Φενεό Κορινθίας δολοφονήθηκαν μαρτυρικά χιλιάδες άνθρωποι από όλη την Βόρεια Πελοπόννησο. Μετά από κράτηση τους στην Μονή Αγίου Γεωργίου όπου βίωναν κάθε είδους εξευτελισμούς και μαρτύρια, σφάζονταν στις πέριξ της Μονής πλαγιές. Αργότερα, στο κοντινό Κακοβούνι ανακαλύφθηκε ένα πολύ βαθύ βάραθρο. Τότε το 1944, κάθε βράδυ δεκάδες κρατούμενοι έπαιρναν το δρόμο για τον φρικτό θάνατο. Με τα χέρια δεμένα πισώπλατα, δεχόταν τις μαχαιριές και τα χτυπήματα των αριστερών φονιάδων όπως οι Πισογιαννάκης, Πρόβας, Σερμπέτης κ.α. και πετάγονταν, συχνά ημιθανείς, στο τρομερό βάραθρο. Όταν ανασύρθηκε μεγάλος αριθμός πτωμάτων, τα περισσότερα θάφτηκαν σε ομαδικούς τάφους γύρω από το βάραθρο. Πολλά ακόμη θύματα σε άλλες τοποθεσίες, κατασπαράχθηκαν από άγρια ζώα. Τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως της Κορινθίας και Αργολίδας τελούσαν υπό την εποπτεία του μπολσεβίκου κακούργου Θεόδωρου Ζέγκου.

Η επιχείρηση γενοκτονίας κατά των Ελλήνων εκτυλίχθηκε από το καλοκαίρι του 1943 μέχρι τον Ιούλιο του 1944. Η έδρα των δολοφόνων ήταν στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου που ήταν τόπος φυλάκισης και βασανισμού των μελλοθανάτων. Την μαύρη εκείνη περίοδο ο μηχανισμός του ΚΚΕ, αντί να πολεμά τον κατακτητή, προέβη σε σφαγές κατοίκων (όλων των ηλικιών, φύλων και τάξεων).

Βιβλία για τις σφαγές των κομμουνιστών στον Φενεό

Παρών και δραστήριος πάντα στις εκδηλώσεις μνήμης ο τέως δήμαρχος Φενεού καθηγητής Κώστας Καπέλλος, ο οποίος έχασε τον πατέρα του και επιμελήθηκε και εξέδωσε από τις εκδόσεις «Πελασγός» (τηλ. 210-6440021) την μαρτυρία της Άννας Σταματοπούλου, που φέρει τον τίτλο «Φενεός 1944: Η γη της οδύνης».

Συγκλονίζει και η ιστορική καταγραφή, «Βαλτέτσι 1944, Μαρτυρία», του γιατρού Κώστα Αθανασίου Σαραντόπουλου, καθηγητή στην Ιατρική σχολή του North Eastern Ohio College of Medicine, που κυκλοφόρησε το 2003, αυτόπτη μάρτυρα της θηριώδους σφαγής 102 Βαλτετσιωτών, μεταξύ των οποίων ο πατέρας του και την πυρπόληση του χωριού στις 15 Ιουνίου 1944 από τούς αντάρτες του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ: «Πριν ανακαλύψουν το βάραθρο οι εκτελέσεις γινόντουσαν λίγο πιο έξω από το Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου στον Φενεό, με μαχαίρι και τα πτώματα έμεναν άταφα. Γρήγορα όμως λόγω της δυσοσμίας οι κάτοικοι του Φενεού και της Γκούρας, κατάλαβαν το έγκλημα που γίνονταν στην περιοχή τους. Σύμφωνα με μαρτυρικές καταθέσεις που έδωσαν οι αντάρτες της περιοχής μετά την διάλυση του ΕΑΜ, οι μελλοθάνατοι μεταφέρονταν την νύχτα καθ’ ομάδες. Τους σταματούσαν 150 μέτρα περίπου πριν από το βάραθρο που ήταν τότε μονοπάτι, ενώ τώρα έχει κτιστεί το εκκλησάκι των Αγίων Πάντων στην μνήμη των εκτελεσθέντων. Από εκεί τους έφερναν ανά δύο στο στόμιο του βαράθρου, λέγοντας τους ότι τους πηγαίνουν για ανάκριση. Οι δήμιοι έβαζαν τα θύματα τους που τους είχαν δέσει τα χέρια πισθάγκωνα, πάνω στην πέτρα, που είναι στο χείλος του βαράθρου και τα εκτελούσαν είτε με μαχαίρι, είτε χτυπώντας τα στο κεφάλι με ένα γλωσσίδι καμπάνας, το κλαπατσίμπανο του Δεσπότη, όπως το έλεγαν κοροϊδευτικά οι Εαμοελασίτες δήμιοι, που το χρησιμοποιούσαν ως φονικό όπλο, και έπειτα τα έριχναν μέσα στο βάραθρο χωρίς να είναι βέβαιο ότι είχαν ξεψυχήσει».

Η μαρτυρία των ερευνητών του βαράθρου του μαρτυρίου

Ο σπηλαιολόγος Νίκος Α. Λελούδας (στο Περιοδικό «Αίπυτος» του Σεπτεμβρίου 1996), εξιστορεί ότι το 1945 ανασύρθηκαν από ειδικό συνεργείο του Αγγλικού στρατού, όσα πτώματα ήτο δυνατόν να αναγνωρισθούν από τους συγγενείς τους. Τα υπόλοιπα όμως, λόγω προχωρημένης αποσυνθέσεως παρέμειναν στο βάραθρο. Το 1991 ύστερα από παράκληση συγγενών, των θυμάτων πού δεν είχαν αναγνωρισθεί και δεν ανασύρθηκαν το 1945, οι σπηλαιολόγοι Σ. Παυλίδης και Ν. Λελούδας, μέλη της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας, ανέσυραν από το βάραθρο τους σκελετούς 150 περίπου νεκρών.

Εκτενής αναφορά έχει καταγραφεί και στο εξαίρετο, άκρως τεκμηριωμένο, πόνημα με τίτλο «Μετά την δόξα του 40» του υποστρατήγου ε.α Γ. Μπερδεκλή, όπου μεταξύ άλλων καταγράφονται και οι εντυπώσεις του υποστρατήγου-συγγραφέως, μετά την επίσκεψη του τον Αύγουστο του 2001, στο Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου Φενεού: «Η εγκατάλειψη από την Πολιτεία είναι φανερή. Ακόμη παρατήρησα ότι απέναντι από το Μοναστήρι, όπου υπάρχει η τρύπα χωνευτήρι των χιλιάδων αδικοσκοτωμένων και βασανισμένων αντιφρονούντων προς το ΚΚΕ Ελλήνων, δεν υπάρχει δρόμος και συνήθως δεν πραγματοποιείται επίσκεψη προσκύνημα στο σημείο μαρτυρικού θανάτου χιλιάδων αθώων Ελλήνων».