Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ === 6-7-2025 === ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ Ϛ´ 18 - 23 === Δ΄ Ματθαίου (Ματθ. η΄ 5-13) ===

 Ε.Ι.Π.Α.Σ.

                                      

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ´.

Εὐφραινέσθω τὰ οὐράνια, ἀγαλλιάσθω τὰ ἐπίγεια, ὅτι ἐποίησε κράτος, ἐν βραχίονι αὐτοῦ, ὁ Κύριος, ἐπάτησε τῶ θανάτω τὸν θάνατον, πρωτότοκος τῶν νεκρῶν ἐγένετο, ἐκ κοιλίας ἄδου ἐρρύσατο ἡμᾶς, καὶ παρέσχε κόσμω τὸ μέγα ἔλεος.

 

Ἀπολυτίκιον Τοῦ Ναοῦ

 

 Κοντάκιον Ἦχος β΄

Προστασία τῶν Χριστιανῶν ἀκαταίσχυντε, μεσιτεία πρὸς τὸν Ποιητὴν ἀμετάθετε, μὴ παρίδῃς

ἁμαρτωλῶν δεήσεων φωνάς, ἀλλὰ πρόφθασον, ὡς ἀγαθή, εἰς τὴν  βοήθειαν ἡμῶν, τῶν πιστῶς κραυγαζόντων σοι. Τάχυνον εἰς πρεσβείαν, καὶ σπεῦσον εἰς ἱκεσίαν, ἡ προστατεύουσα ἀεί, Θεοτόκε, τῶν τιμώντων σε.

==============================

                                           ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ Ϛ´ 18 - 23

¹⁸ ἐλευθερωθέντες δὲ ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας ἐδουλώθητε τῇ δικαιοσύνῃ. ¹⁹ ἀνθρώπινον λέγω διὰ τὴν ἀσθένειαν τῆς σαρκὸς ὑμῶν· ὥσπερ γὰρ παρεστήσατε τὰ μέλη ὑμῶν δοῦλα τῇ ἀκαθαρσίᾳ καὶ τῇ ἀνομίᾳ εἰς τὴν ἀνομίαν, οὕτω νῦν παραστήσατε τὰ μέλη ὑμῶν δοῦλα τῇ δικαιοσύνῃ εἰς ἁγιασμόν. ²⁰ ὅτε γὰρ δοῦλοι ἦτε τῆς ἁμαρτίας ἐλεύθεροι ἦτε τῇ δικαιοσύνῃ. ²¹ τίνα οὖν καρπὸν εἴχετε τότε ἐφ’ οἷς νῦν ἐπαισχύνεσθε; τὸ γὰρ τέλος ἐκείνων θάνατος. ²² νυνὶ δέ ἐλευθερωθέντες ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας δουλωθέντες δὲ τῷ Θεῷ ἔχετε τὸν καρπὸν ὑμῶν εἰς ἁγιασμόν, τὸ δὲ τέλος ζωὴν αἰώνιον. ²³ τὰ γὰρ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος, τὸ δὲ χάρισμα τοῦ Θεοῦ ζωὴ αἰώνιος ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν.

 

                                              Μετάφραση

                                             ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ Ϛ´ 18 - 23

¹⁸ Ἔτσι δὲ ἀφοῦ ἐλευθερωθήκατε ἀπὸ τὴν ἁμαρτίαν, ἐγίνατε δοῦλοι εἰς τὴν ἀρετήν. ¹⁹ Μεταχειρίζομαι ἀνθρώπινον τρόπον ἐκφράσεως ἐξ αἰτίας τῆς ἀδυναμίας τῆς ἀνθρωπίνης φύσεώς σας, ἡ ὁποία εἶναι ἀκόμη σαρκικὴ καὶ ὡς ἐκ τούτου ἡ ἐργασία τῆς ἀρετῆς σας φαίνεται δουλεία. Ὅπως δηλαδὴ προσεφέρατε τὰ μέλη σας σκλάβα εἰς τὴν ἁμαρτίαν, ποὺ κάμνει τὸν ἄνθρωπον ἀκάθαρτον καὶ παραβάτην τοῦ νόμου διὰ νὰ πράττετε τὴν ἀνομίαν, ἔτσι τώρα νὰ προσφέρετε τὰ μέλη σας δοῦλα εἰς τὸν ἐνάρετον βίον διὰ νὰ προκόπτετε εἰς ἁγιότητα. ²⁰ Ἀλλ’ ἡ δουλεία αὐτὴ εἰς τὸν ἐνάρετον βίον δὲν εἶναι σκλαβιά, ἀλλ’ ἐλευθερία. Διότι, ὅταν ἦσθε δοῦλοι τῆς ἁμαρτίας, ἦσθε μὲν ἐλεὐθεροι ὡς πρὸς τὴν δικαιοσύνην καὶ ἀρετήν, ἀλλὰ σᾶς ἐρωτῶ· ²¹ Ποίαν ὠφέλειαν λοιπὸν εἴχατε τότε ἀπὸ τὰ ἔργα τῆς ἁμαρτίας, διὰ τὰ ὁποῖα τώρα, ὅταν τὰ ἐνθυμῆσθε, ἐντρέπεσθε; Καμμίαν. Εἴχατε τοὐναντίον βλάβην μεγάλην, διότι τὸ τελικὸν ἀποτέλεσμα τῶν ἔργων ἐκείνων εἶναι θάνατος πνευματικός. ²² Τώρα ὅμως, ποὺ ἐλευθερωθήκατε ἀπὸ τὴν ἁμαρτίαν, ὑπεδουλώσατε δὲ τὸν ἑαυτόν σας εἰς τὸν Θεόν, ἔχετε βέβαιον κέρδος τὴν πρόοδον εἰς τὴν ἁγιότητα, τελικὸν δὲ ἀποτέλεσμα τὴν αἰώνιον ζωήν. Δὲν εἶναι λοιπὸν πραγματικὴ ἐλευθερία ἡ ὑποταγή σας εἰς τὸν Θεόν; ²³ Ναί· τότε ἤσασθε δοῦλοι δυστυχεῖς, διότι ὁ μισθός, μὲ τὸν ὁποῖον ἡ ἁμαρτία πληρώνει τοὺς δούλους της, εἶναι θάνατος. Τὸ δῶρον δέ, ποὺ δίδει ὁ Θεὸς εἰς τοὺς δούλους του, εἶναι ἡ αἰώνιος ζωή, τὴν ὁποίαν ἐπιτυγχάνομεν διὰ τῆς ἑνώσεώς μας μὲ τὸν Ἰησοῦν Χριστόν, τὸν Κύριόν μας.

 

===============================

 Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα Δ΄ Ματθαίου (Ματθ. η΄ 5-13)

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἐλθόντι τῷ Ἰησοῦ εἰς ­Καπερναούμ, προσῆλθεν αὐτῷ ἑκα­τόνταρ­χος παρακαλῶν αὐτὸν καὶ ­λέγων· Κύριε, ὁ παῖς μου ­βέβληται ἐν τῇ οἰ­κίᾳ ­παραλυτικός, δεινῶς βασανιζόμενος. καὶ λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· ἐγὼ ἐλθὼν ­θεραπεύσω αὐ­τόν. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ἑκατόνταρχος ἔφη· Κύριε, οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς ἵνα μου ὑπὸ τὴν στέγην εἰσέλθῃς· ἀλλὰ μόνον εἰπὲ λόγῳ, καὶ ἰαθήσεται ὁ παῖς μου. καὶ γὰρ ἐγὼ ἄνθρωπός εἰμι ὑπὸ ἐξουσίαν, ἔχων ὑπ’ ἐμαυτὸν στρατιώτας, καὶ λέγω τούτῳ, πορεύθητι, καὶ ­πορεύεται, καὶ ἄλλῳ, ἔρχου, καὶ ἔρχεται, καὶ τῷ δούλῳ μου, ­ποίησον τοῦτο, καὶ ποιεῖ. ἀκούσας δὲ ὁ Ἰησοῦς ἐ­­θαύμασε καὶ εἶπε τοῖς ἀκολουθοῦσιν· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐδὲ ἐν τῷ Ἰσραὴλ ­τοσαύτην πίστιν εὗρον. λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι πολλοὶ ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ δυσμῶν ἥξουσι καὶ ἀνακλιθήσονται μετὰ Ἀβραὰμ καὶ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακὼβ ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν, οἱ δὲ υἱοὶ τῆς βασιλείας ἐκβληθήσονται εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον· ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυ­θμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων. καὶ εἶ­­πεν ὁ Ἰησοῦς τῷ ἑκατοντάρχῳ· ὕπαγε, καὶ ὡς ἐπίστευσας γενηθήτω σοι. καὶ ἰάθη ὁ παῖς αὐτοῦ ἐν τῇ ὥρᾳ ἐκείνῃ..

                                             Μετάφραση

                             ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ Η´ 5 - 13
⁵ Ὅταν δὲ ὁ Ἰησοῦς ἐμβῆκεν εἰς τὴν Καπερναούμ, ἦλθε πρὸς αὐτὸν εἰς ἑκατόνταρχος, ὁ ὁποῖος τὸν παρεκάλει καὶ τοῦ ἔλεγε· ⁶ Κύριε, ὀ δοῦλος μου εἶναι κατάκοιτος εἰς τὸ σπίτι παραλυτικός, καὶ βασανίζεται τρομερὰ ἀπὸ πόνους. ⁷ Καὶ λέγει εἰς αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς· Θὰ ἔλθω ἑγὼ εἰς τὸ σπίτι σου καὶ θὰ τὸν θεραπεύσω. ⁸ Καὶ ὁ ἑκατόνταρχος ἀπεκρίθη καὶ εἶπε· Κύριε, δὲν εἶμαι ἄξιος διὰ νὰ εἰσέλθῃς κάτω ἀπὸ τὴν στέγην τοῦ σπιτιοῦ μου.Ἀλλὰ μόνον εἰπὲ μὲ ἁπλοῦν λόγον αὐτὸ ποὺ θέλεις, καὶ θὰ ἰατρευθῇ ὁ δοῦλος μου. ⁹ Διότι καὶ ἑγὼ ἄνθρωπος εἶμαι, ὑπεξούσιος, ποὺ λαμβάνω διαταγὰς ἀπὸ ἀνωτέρους, ἔχων ὑπὸ τὰς διαταγάς μου στρατιώτας· καὶ λέγω εἰς τοῦτον τὸν στρατιώτην πήγαινε, καὶ πηγαίνει· καὶ εἰς τὸν ἄλλον λέγω· ἐλθέ, καὶ ἔρχεται.Καὶ εἰς τὸν δοῦλον μου λέγω· κάμε αὐτό, καὶ τὸ ἐκτελεῖ.Πόσῳ μᾶλλον θὰ ἐκτελεσθῇ ὁ λόγος ὁ ἰδικός σου, ποὺ δὲν εἶσαι ὑπὸ τὰς διαταγὰς κανενός, ἀλλ' ἔχεις ἐξουσίαν ἐπὶ ὅλων τῶν ἀοράτων δυνάμεων; ¹⁰ Ὅταν δὲ ἤκουσε τοὺς λόγους αὐτοὺς ὁ Ἰησοῦς, ἐθαύμασε καὶ εἶπεν εἰς ἐκείνους, ποὺ τὸν ἠκολούθουν· Ἀληθῶς σᾶς λέγω, ὅτι οὔτε μεταξὺ τῶν Ἰσραηλιτῶν, οἱ ὁποῖοι εἶναι ὁ ἐκλεκτὸς λαὸς τοῦ Θεοῦ, δὲν εὗρον τόσον μεγάλην πίστιν. ¹¹ Σᾶς διαβεβαιῶ δέ, ὅτι πολλοὶ σὰν τὸν ἑκατόνταρχον θὰ ἔλθουν ἀπὸ ἀνατολὴν καὶ δύσιν, ἀπὸ ὅλα τὰ μέρη τοῦ κόσμου, καὶ θὰ παρακαθήσουν ὡς εἰς ἄλλο εὐφρόσυνον δεῖπνον μαζὶ μὲ τὸν Ἀβραὰμ καὶ τὸν Ἰσαὰκ καὶ τὸν Ἰακὼβ εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. ¹² Ἐκεῖνοι δέ, ποὺ κατάγονται ἀπὸ τὸν Ἀβραὰμ καὶ σύμφωνα πρὸς τὰς ἐπαγγελίας καὶ ὑποσχέσεις τοῦ Θεοῦ εἰς τὸν Ἀβραὰμ εἶναι κληρονόμοι τῆς βασιλείας, θὰ ριφθοῦν ἔξω ἀπὸ αὐτὴν εἰς τὸ σκότος τὸ τελείως ἀπομακρυσμένον ἀπὸ τὴν βασιλείαν.Ἐκεῖ θὰ εἶναι ὁ κλαυθμὸς καὶ τὸ τρίξιμο τῶν ὀδόντων. ¹³ Καὶ εἶπεν ὁ Ἰησοῦς εἰς τὸν ἑκατόνταρχον· Πήγαινε εἰς τὸ σπίτι σου καὶ ὅπως ἐπίστευσες, ὅτι δηλαδὴ μὲ μόνον τὸν λόγον καὶ ἀπὸ μακρυὰ δύναμαι νὰ θεραπεύσω τὸν δοῦλον σου, ἔτσι ἂς γίνῃ εἰς σέ.Πράγματι δὲ κατὰ τὴν στιγμὴν ἐκείνην ἐθεραπεύθη ὁ δοῦλος του.

                       ΣΚΕΨΕΙΣ – ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ – ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

                          1. Μὲ συναίσθηση ἀναξιότητος

Ὅταν κάποτε ὁ Κύριος εἰσερχόταν στὴν Καπερναούμ, Τὸν πλησίασε ἕνας ἑκατόνταρχος τοῦ Ρωμαϊκοῦ στρατοῦ καὶ Τὸν παρακάλεσε νὰ θεραπεύσει τὸν παράλυτο δοῦλο του ποὺ ὑπέφερε. Ὁ Χριστὸς τοῦ ἀποκρίθηκε ὅτι θὰ πήγαινε στὸ σπίτι τους γιὰ νὰ τὸν θεραπεύσει. Ὁ ἀξιωματοῦχος τότε εἶπε ἕνα θαυμάσιο καὶ διδακτικὸ γιὰ ἐμᾶς λόγο: «Κύριε, οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς ἵνα μου ὑπὸ τὴν στέγην εἰσέλθῃς». Κύριε, δὲν εἶμαι ἄξιος νὰ ἔλθεις κάτω ἀπὸ τὴ στέγη τοῦ σπιτιοῦ μου. Εἶχε βαθιὰ συναίσθηση τῆς ἀναξιότητός του ὁ ἑκατόνταρχος, καθὼς θεωροῦσε τὸν ἑαυτό του μολυσμένο ἐξαιτίας τῶν ἁμαρτιῶν του.

Μὲ τέτοιο φρόνημα προσέγγιζαν τὸν Θεὸ καὶ οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας. Σὲ μιὰ ὑ­πέροχη προσευχή του ὁ ὅσιος Ἐφραὶμ ὁ Σύρος ξεκινᾶ λέγοντας: «Νῦν ἔτι καὶ σήμερον κατῃσχυμμένῳ προσώπῳ καὶ εἰς γῆν νεύοντι, τολμῶ λαλῆσαι πρὸς σὲ τὸν Δεσπότην καὶ Δημιουργὸν τῶν ἁπάντων». Μὲ καταν­τροπιασμένο πρόσωπο καὶ στραμμένο στὴ γῆ ἀπὸ τὸ βάρος τῶν ἁμαρτιῶν μου τολμῶ νὰ Σοῦ μιλήσω καὶ σήμερα, Κύριέ μου, Δημιουργὲ ὅλου τοῦ κόσμου. Ἐγὼ εἶμαι γῆ καὶ στάχτη· ἡ ντροπὴ τῶν ἀνθρώπων (Ἀ. Σιμωνώφ, Μέγα Προσευχητάριον, σελ. 97). Ἂς ἀναλογισθοῦμε ὅτι τὰ λόγια αὐτὰ δὲν τὰ λέει ἕνας ἄνθρωπος τοῦ ὑποκόσμου, ἀλλὰ ἕνας μεγάλος Ἅγιος.

Μὲ τέτοια συντριμμένη καρδιὰ καλούμαστε κι ἐμεῖς νὰ προσεγγίζουμε τὸν Θεό, ἰδιαιτέρως ὅταν προσερχόμαστε στὸ ἱερὸ Μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας. Δὲν εἶναι τυχαῖο τὸ ὅτι ὁ λόγος τοῦ ἑκατόνταρχου χρησιμοποιεῖται στὴν Ἀκολουθία τῆς θείας Μεταλήψεως, ποὺ μᾶς προετοιμάζει γιὰ νὰ μεταλάβουμε: «Οὐκ εἰμὶ ἱκανός, Δέσποτα Κύριε, ἵνα εἰσέλθῃς ὑπὸ τὴν στέγην τῆς ψυχῆς μου» (Εὐχὴ Δ΄, Ἰω. Χρυσοστόμου). Δὲν εἶμαι ἱκανός, Δέσποτα Κύριε, νὰ ἔλθεις καὶ νὰ κατοικήσεις κάτω ἀπὸ τὴ στέγη τῆς ψυχῆς μου. Αὐτὸ τὸ ταπεινὸ φρόνημα εὐαρεστεῖ καὶ ἀναπαύει τελικὰ τὸν Θεό.

                                     2. Ἡ πίστη τοῦ εἰδωλολάτρη

«Κύριε, δὲν εἶμαι ἄξιος νὰ ἔλθεις κάτω ἀπὸ τὴ στέγη τοῦ σπιτιοῦ μου». «Ἀλλά», πρόσθεσε κατόπιν ὁ ἑκατόνταρχος, «δῶσε ἀπὸ μακριὰ μιὰ ἐντολὴ καὶ θὰ γιατρευθεῖ ὁ δοῦλος μου. Διότι κι ἐγὼ εἶμαι ἄνθρωπος ποὺ ὑπακούω σὲ ἐντολὲς ἀνωτέρων καὶ ἔχω στὶς διαταγές μου στρατιῶτες, οἱ ὁποῖοι ἐκτελοῦν ὁποιαδήποτε ἐντολὴ τοὺς δώσω». Πίστευε ἀπόλυτα στὴν παντοδυναμία τοῦ Κυρίου. Δὲν εἶχε ἀμφιβολία ὅτι Αὐτὸς εἶχε ἀπόλυτη ἐξουσία μ᾿ ἕνα μόνο πρόσταγμα νὰ θαυματουργήσει· καὶ μάλιστα ἀπὸ μακριά, ἐνῶ δὲν εἶχε δεῖ ἄλλοτε τὸν Κύριο νὰ ἐπιτελεῖ κάποιο θαῦμα ἐξ ἀποστάσεως. Πίστευε ἐπιπλέον στὴν εὐσπλαχνία τοῦ Χριστοῦ. Ἦταν βέβαιος ὅτι κατανοοῦσε τὸν πόνο τοῦ δούλου του καὶ τὸν δικό του καὶ ὅτι κινούμενος ἀπὸ ἀγάπη θὰ χάριζε τὴ θεραπεία.

Ὁ Κύριος θαυμάζοντας τὴν πίστη τοῦ εἰδωλολάτρη ὁμολόγησε: «Ἀληθινὰ σᾶς λέω ὅτι τέτοια πίστη δὲν βρῆκα οὔτε ἀνάμεσα στοὺς Ἰσραηλίτες, ποὺ εἶναι ὁ ἐκλεκτὸς λαὸς τοῦ Θεοῦ». Καὶ ἐπιτέλεσε τὸ θαῦμα λέγοντας στὸν ἑκατόνταρχο: «ὕπαγε, καὶ ὡς ἐπίστευσας γενηθήτω σοι». Πήγαινε στὸ σπίτι σου κι ἂς γίνει αὐτὸ ποὺ πίστεψες. Πράγματι, τὴ στιγμὴ ἐκείνη θεραπεύθηκε ὁ ἀσθενής.

Πόση δύναμη κρύβει ἡ πίστη! Ὑπερβαίνει τοὺς νόμους τῆς φύσεως, ἀναιρεῖ τὶς δυσκολίες, ἐπιτελεῖ θαύματα! Ἂς ἔχουμε θερμὴ πίστη, ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στὸν παντοδύναμο Θεό, στὸν Θεὸ τοῦ ἐλέους. Μὲ πίστη ἂς Τοῦ ἀποθέτουμε κάθε πρόβλημα καὶ δυσκολία μας καὶ θὰ βλέπουμε θαύματα χειροπιαστὰ στὴ ζωή μας.

                          3. Οἱ κληρονόμοι τῆς Βασιλείας

Ὁ Κύριος, μὲ ἀφορμὴ τὴν πίστη τοῦ ἑκατόνταρχου, εἶπε ἀκόμη κάτι πολὺ σημαν­τικό: Πολλοὶ εἰδωλολάτρες ἀπὸ Ἀνατολὴ καὶ Δύση «ἀνακλιθήσονται μετὰ Ἀβραὰμ καὶ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακὼβ ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν». Δηλαδή, ἐπειδὴ θὰ μετανοήσουν, θὰ πιστέψουν καὶ θὰ γίνουν μέλη τῆς Ἐκκλησίας, θὰ ἀξιωθοῦν νὰ καθίσουν μαζὶ μὲ τὸν Ἀβραάμ, τὸν Ἰσαὰκ καὶ τὸν Ἰακὼβ στὸ εὐφρόσυνο δεῖπνο τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. Ἐνῶ οἱ ἀπόγονοι τοῦ Ἀβραάμ, ποὺ θὰ περίμενε κανεὶς νὰ κληρονομήσουν τὴ Βασιλεία, «ἐκβληθήσονται εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον». Θὰ ριχθοῦν στὸ πιὸ ἀπομακρυσμένο σκοτάδι, στὴν αἰώνια καταδίκη.

Τὰ λόγια αὐτὰ τὰ ἀπηύθυνε ὁ Κύριος πρωτίστως στοὺς Ἑβραίους, οἱ ὁποῖοι νόμιζαν ὅτι λόγῳ καταγωγῆς τοὺς ἀνῆκε ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ἀλλὰ ὄχι μόνο δὲν πίστεψαν στὸν Χριστό, ἀντίθετα Τὸν θανάτωσαν. Ὅμως ἡ προφητικὴ αὐτὴ ρήση τοῦ Κυρίου ἔχει καὶ γιὰ ἐμᾶς πολὺ μεγάλη σημασία. Μᾶς βεβαιώνει ὅτι τὴ χαρὰ τῆς οὐ­ράνιας Βασιλείας δὲν θὰ τὴν ἀπολαύσουν ὅσοι ἐφαρμόζουν τυπικὰ μόνο κάποια θρησκευτικὰ καθήκοντα καὶ δικαιώνουν ἔτσι τὸν ἑαυτό τους. Ἀλλὰ ἄνθρωποι, τοὺς ὁποίους δὲν θὰ θεωρούσαμε ἄξιους γιὰ τὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, καὶ μᾶλλον οὔτε ἐκεῖνοι τὸν ἑαυ­τό τους. Στὴν αἰώνια μακαριότητα τοῦ Θεοῦ θὰ εἰσέλθουν ὅσοι ἔχουν ζωντανὴ πίστη στὸν Κύριο καὶ εἰλικρινὴ μετάνοια. Ἑπομένως ἂς προσέ­χουμε, γιὰ νὰ ἀξιωθοῦμε νὰ βρεθοῦμε ἀνάμεσά τους.