Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 29--8-2021

 Ε,Ι,Π,

Αποτομή Τιμίας Κεφαλής Ιωάννου του Προδρόμου Ευαγγ. Ανάγνωσμα: Μκ. 6: 14-30 (29-08-2021)

 Πρωτότυπο Κείμενο

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἤκουσεν Ἡρῴδης ὁ βασιλεὺς τὴν ἀκοὴν Ἰησοῦ· φανερὸν γὰρ ἐγένετο τὸ ὄνομα αὐτοῦ· καὶ ἔλεγεν ὅτι Ἰωάννης ὁ βαπτίζων ἐκ νεκρῶν ἠγέρθη, καὶ διὰ τοῦτο ἐνεργοῦσιν αἱ δυνάμεις ἐν αὐτῷ. ἄλλοι ἔλεγον ὅτι Ἠλίας ἐστίν· ἄλλοι δὲ ἔλεγον ὅτι προφήτης ὡς εἷς τῶν προφητῶν. ἀκούσας δὲ ὁ Ἡρῴδης εἶπεν ὅτι Ὃν ἐγὼ ἀπεκεφάλισα Ἰωάννην, οὗτός ἐστιν· αὐτὸς ἠγέρθη ἐκ νεκρῶν. αὐτὸς γὰρ ὁ

Ἡρῴδης ἀποστείλας ἐκράτησε τὸν Ἰωάννην καὶ ἔδησεν αὐτὸν ἐν φυλακῇ διὰ Ἡρῳδιάδα τὴν γυναῖκα Φιλίππου τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ ὅτι αὐτὴν ἐγάμησεν. ἔλεγε γὰρ ὁ Ἰωάννης τῷ Ἡρῴδῃ ὅτι Οὐκ ἔξεστί σοι ἔχειν τὴν γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ σου. ἡ δὲ Ἡρῳδιὰς ἐνεῖχεν αὐτῷ καὶ ἤθελεν αὐτὸν ἀποκτεῖναι, καὶ οὐκ ἠδύνατο· ὁ γὰρ Ἡρῴδης ἐφοβεῖτο τὸν Ἰωάννην, εἰδὼς αὐτὸν ἄνδρα δίκαιον καὶ ἅγιον, καὶ συνετήρει αὐτόν καὶ ἀκούσας αὐτοῦ πολλὰ ἐποίει καὶ ἡδέως αὐτοῦ ἤκουε. καὶ γενομένης ἡμέρας εὐκαίρου, ὅτε Ἡρῴδης τοῖς γενεσίοις αὐτοῦ δεῖπνον ἐποίει τοῖς μεγιστᾶσιν αὐτοῦ καὶ τοῖς χιλιάρχοις καὶ τοῖς πρώτοις τῆς Γαλιλαίας, καὶ εἰσελθούσης τῆς θυγατρὸς αὐτῆς τῆς Ἡρῳδιάδος καὶ ὀρχησαμένης καὶ ἀρεσάσης τῷ Ἡρῴδῃ καὶ τοῖς συνανακειμένοις, εἶπεν ὁ βασιλεὺς τῷ κορασίῳ· Αἴτησόν με ὃ ἐὰν θέλῃς, καὶ δώσω σοι. καὶ ὤμοσεν αὐτῇ ὅτι Ὅ ἐάν με αἰτήσῃς δώσω σοι ἕως ἡμίσους τῆς βασιλείας μου. ἡ δὲ ἐξελθοῦσα εἶπε τῇ μητρὶ αὐτῆς· Τί αἰτήσομαι; ἡ δὲ εἶπε· Τὴν κεφαλὴν Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ. καὶ εἰσελθοῦσα εὐθέως μετὰ σπουδῆς πρὸς τὸν βασιλέα ᾐτήσατο λέγουσα· Θέλω ἵνα μοι δῷς ἐξαυτῆς ἐπὶ πίνακι τὴν κεφαλὴν Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ. καὶ περίλυπος γενόμενος ὁ βασιλεὺς, διὰ τοὺς ὅρκους καὶ τοὺς συνανακειμένους οὐκ ἠθέλησεν αὐτὴν ἀθετῆσαι.  καὶ εὐθέως ἀποστείλας ὁ βασιλεὺς σπεκουλάτωρα ἐπέταξεν ἐνεχθῆναι τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ. ὁ δὲ ἀπελθὼν ἀπεκεφάλισεν αὐτὸν ἐν τῇ φυλακῇ, καὶ ἤνεγκε τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ ἐπὶ πίνακι καὶ ἔδωκεν αὐτὴν τῷ κορασίῳ, καὶ τὸ κοράσιον ἔδωκεν αὐτὴν τῇ μητρὶ αὐτῆς. καὶ ἀκούσαντες οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἦλθον καὶ ἦραν τὸ πτῶμα αὐτοῦ, καὶ ἔθηκαν αὐτὸ ἐν μνημείῳ. Καὶ συνάγονται οἱ ἀπόστολοι πρὸς τὸν Ἰησοῦν, καὶ ἀπήγγειλαν αὐτῷ πάντα, καὶ ὅσα ἐποιήσαν καὶ ὅσα ἐδίδαξαν.

Νεοελληνική Απόδοση

Εκείνο τον καιρό, άκουσε ο βασιλιάς Ηρώδης για τον Ιησού, γιατί το όνομά του είχε γίνει γνωστό. Μερικοί έλεγαν: «Αναστήθηκε από τους νεκρούς ο Ιωάννης ο Βαπτιστής, γι’ αυτό μπορεί και κάνει τέτοια θαύματα». Άλλοι έλεγαν; «Είναι ο Ηλίας». Άλλοι έλεγαν: «Είναι προφήτης, σαν ένας από τους μεγάλους προφήτες». Όταν τ’ άκουσε αυτά ο Ηρώδης, είπε: «Αυτός είναι ο Ιωάννης, που εγώ τον αποκεφάλισα· αυ­τός αναστήθηκε από τους νεκρούς». Πραγμοτικά, ο ίδιος ο Ηρώδης είχε στείλει να συλλάβουν τον Ιωάννη και τον είχε βάλει στη φυλακή. Το έκανε αυτό ο Ηρώδης εξαι­τίας της Ηρωδιάδας, που την είχε παντρευτεί, παρ’ όλο που ήταν γυ­ναίκα του Φιλίππου του αδελφού του. Ο Ιωάννης δηλαδή έλεγε στον Ηρώδη: «Δεν επιτρέπεται να έχεις τη γυναίκα του αδελφού σου». Και η Ηρωδιάδα μισούσε τον Ιωάννη κι ήθελε να τον σκοτώσει, αλ­λά δεν μπορούσε. Γιατί ο Ηρώδης φοβόταν τον Ιωάννη, επειδή ήξε­ρε ότι ήταν δίκαιος κι άγιος άνθρωπος. Γι’ αυτό τον προστάτευε· έκανε πολλά απ’ αυτά που τον άκουσε να λέει και τον άκουγε ευχαρίστως. Η Ηρωδιάδα τελικά βρήκε την ευκαιρία, όταν ο Ηρώδης για τα γενέθλιά του κάλεσε σε δείπνο τους πολιτικούς και στρατιωτικούς άρ­χοντες και τους επισήμους της Γαλιλαίας. Τότε μπήκε η θυγατέρα της Ηρωδιάδας και χόρεψε. Τόσο άρεσε στον Ηρώδη και στους καλε­σμένους, που ο βασιλιάς είπε στο κορίτσι: «Ζήτησέ μου ό,τι θέλεις, και θα σου το δώσω». Της έκανε μάλιστα και όρκο: «Οτιδήποτε μου ζη­τήσεις θα σου το δώσω, μέχρι και το μισό μου βασίλειο». Πήγε τότε και είπε στη μητέρα της: «Τι να ζητήσω;» κι εκείνη της απάντησε: «Το κεφάλι του Ιωάννη του βαπτιστή». Ήρθε αμέσως βιαστικά στο βασι­λιά και του ζήτησε: «θέλω τώρα αμέσως να μου δώσεις το κεφάλι του Ιωάννη του βαπτιστή μέσα σ’ ένα πιάτο». Ο βασιλιάς λυπήθηκε, εξαιτίας όμως του όρκου που είχε δώσει μπροστά στους καλεσμένους δεν ήθελε να της τα αρνηθεί. Έστειλε τότε αμέσως ο βασιλιάς ένα στρατιώτη της φρουράς με τη διαταγή να φέρει το κεφάλι του Ιωάννη. Εκείνος πήγε και τον αποκεφάλισε στη φυλακή. Έφερε το κεφάλι του σ’ ένα πιάτο και το έδωσε στο κορίτσι, και το κορίτσι το έδωσε στη μητέρα της. Όταν το ’μαθαν οι μαθητές του Ιωάννη, ήρθαν και πή­ραν το σώμα του και το έβαλαν σε μνήμα. Επέστρεψαν οι απόστολοι στον Ιησού και του διηγήθηκαν όλα όσα έκαναν κι όσα δίδαξαν.

 

 Αποτομή Τιμίας Κεφαλής Ιωάννου του Προδρόμου Αποστ. Ανάγνωσμα: Πραξ. 13:25-32 (29-08-2021)

 Πρωτότυπο Κείμενο

Ἐν ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις, ὡς ἐπλήρου ὁ ᾿Ιωάννης τὸν δρόμον, ἔλεγε· Τίνα με ὑπονοεῖτε εἶναι; Οὐκ εἰμί ἐγώ, ἀλλ᾿ ἰδοὺ ἔρχεται μετ᾿ ἐμὲ οὗ οὐκ εἰμὶ ἄξιος τὸ ὑπόδημα τῶν ποδῶν λῦσαι. ῎Ανδρες ἀδελφοί, υἱοὶ γένους ᾿Αβραὰμ καὶ οἱ ἐν ὑμῖν φοβούμενοι τὸν Θεόν, ὑμῖν ὁ λόγος τῆς σωτηρίας ταύτης ἀπεστάλη. Οἱ γὰρ κατοικοῦντες ἐν ῾Ιερουσαλὴμ καὶ οἱ ἄρχοντες αὐτῶν τοῦτον ἀγνοήσαντες, καὶ τὰς φωνὰς τῶν προφητῶν τὰς κατὰ πᾶν σάββατον ἀναγινωσκομένας κρίναντες ἐπλήρωσαν, καὶ μηδεμίαν αἰτίαν θανάτου εὑρόντες ᾐτήσαντο Πιλᾶτον ἀναιρεθῆναι αὐτόν. Ὡς δὲ ἐτέλεσαν πάντα τὰ περὶ αὐτοῦ γεγραμμένα, καθελόντες ἀπὸ τοῦ ξύλου ἔθηκαν εἰς μνημεῖον. Ὁ δὲ Θεὸς ἤγειρεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν· ὃς ὤφθη ἐπὶ ἡμέρας πλείους τοῖς συναναβᾶσιν αὐτῷ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας εἰς ῾Ιερουσαλήμ, οἵτινές εἰσι μάρτυρες αὐτοῦ πρὸς τὸν λαόν. Καὶ ἡμεῖς ὑμᾶς εὐαγγελιζόμεθα τὴν πρὸς τοὺς πατέρας ἐπαγγελίαν γενομένην, ὅτι ταύτην ὁ Θεὸς ἐκπεπλήρωκε τοῖς τέκνοις αὐτῶν, ἡμῖν, ἀναστήσας ᾿Ιησοῦν.

Νεοελληνική Απόδοση 

Αδελφοί, εκείνες τις μέρες όταν πια ο Ιωάννης κόντευε να τελειώσει το έργο του, έλε­γε: «ποιος νομίζετε πως είμαι; Δεν είμαι εγώ αυτός που περιμένετε, αυτός έρχεται ύστερα από μένα, κι εγώ δεν είμαι άξιος να λύσω ούτε το υπόδημα από τα πόδια του». Αδέρφια, απόγονοι του Αβραάμ και οι άλλοι εδώ που σέβεστε τον ένα Θεό: σ’ εσάς στάλθηκε το μήνυμα της σωτηρίας αυτής, για την οποία σας μιλάω. Γιατί οι κάτοικοι της Ιερουσαλήμ και οι άρχοντές τους δεν κατάλαβαν ούτε ποιος είναι ο Ιησούς ούτε τα λόγια των προ­φητών που διαβάζονται κάθε Σάββατο, αλλά, χωρίς να τα ξέρουν, το εκπλήρωσαν καταδικάζοντας τον Ιησού. Αν και δε βρήκαν καμιά αι­τία για να την καταδικάσουν σε θάνατο, ζήτησαν από τον Πιλάτο να θανατωθεί. Κι όταν εκτέλεσαν όλα όσα είχαν προφητέψει οι Γραφές γι’ αυτόν, τον κατέβασαν από το σταυρό και τον έβαλαν σ’ ένα μνήμα. Ο Θεός όμως τον ανάστησε από τους νεκρούς. Κι αυτός φανερώθηκε, πολλές μέρες συνέχεια σ’ εκείνους που είχαν ανεβεί μαζί του από τη Γαλιλαία στα Ιεροσόλυμα. Αυτοί είναι μάρτυρες της ανάστασής του μπροστά στο λαό. Έτσι κι εμείς σας φέρνουμε το χαρμόσυνο μήνυμα, ότι την υπό­σχεση που έδωσε ο Θεός στους προγόνους μας, την εκπλήρωσε στα παιδιά τους σ’ εμάς: ανάστησε τον Ιησού.

 

 Το Κήρυγμα της Κυριακής 29/08/2021

Η Κυριακή αυτή συμπίπτει με την μνήμη της αποτομής της κεφαλής του Τιμίου ενδόξου Προφήτου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου.

Ο Πρόδρομος υπήρξε ο σπουδαιότερος άνθρωπος που έζησε στη γη, δεύτερος μετά την Υπεραγία Θεοτόκο. Η σύλληψη και η γέννησή του,  αναγγέλθηκαν από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ στον πατέρα του, τον ιερέα Ζαχαρία, με θαυμαστό τρόπο. Ενώ ήταν έμβρυο στην κοιλιά της μητέρας του, προσκύνησε τον Χριστό, που ήταν και αυτός έμβρυο στην κοιλιά της Παναγίας μας, κατά την επίσκεψη της δεύτερης στην ξαδέρφη της την Ελισάβετ. Με την γέννησή του λύθηκε η αφωνία του πατέρα του, ο οποίος φωτισμένος από το Άγιο Πνεύμα προφήτεψε: «Κι εσύ, παιδί μου, θα ονομαστείς προφήτης του ύψιστου Θεού, γιατί θα προπορευτείς πριν από τον Κύριο για να ετοιμάσεις το δρόμο του  κάνοντας γνωστή στο λαό του τη σωτηρία με τη συγχώρηση των αμαρτιών τους».

Από μικρός ζούσε σαν ασκητής στην έρημο με μεγάλη εγκράτεια στο φαγητό και την ενδυμασία. Κατ’ εντολή του Θεού πήγε να μείνει στις όχθες του Ιορδάνη ποταμού και κήρυττε μετάνοια στον λαό. Βάφτιζε στα νερά του ποταμού και εξηγούσε, ότι όπως με το νερό καθαρίζεται το σώμα από τις βρωμιές, έτσι και με τη μετάνοια καθαρίζεται η ψυχή από τις αμαρτίες. Όλοι συγκλονίζονταν από το λόγο του και τον τρόπο της ζωής του.

Από τα πέρατα της Παλαιστίνης έρχονταν  να τον επισκεφθούν, να ακούσουν τις συμβουλές του και να βαπτιστούν από αυτόν στον Ιορδάνη. Αξιώθηκε να βαπτίσει και τον Υιό του Θεού σαν άνθρωπο και να αντικρίσει, όσο είναι δυνατόν σε δημιούργημα, την φανέρωση της Αγίας Τριάδας. Γνώριζε πολύ καλά, ότι στο σχέδιο του Θεού για τη σωτηρία του κόσμου, ο δικός του ρόλος ήταν να προετοιμάσει τους ανθρώπους να δεχθούν τον Σωτήρα. Έτσι μετά τη δημόσια εμφάνιση του Χριστού, ήξερε ότι τελείωσε η αποστολή του και είπε στους μαθητές του: «ἐκεῖνον (τον Χριστόν) δεῖ αὐξάνειν, ἐμὲ δὲ ἐλαττοῦσθαι».

Το τέλος του υπήρξε μαρτυρικό. «Ο Ηρώδης τον φοβόταν», γράφει ο ευαγγελιστής Μάρκος, «ήξερε πως ο Ιωάννης ήταν δίκαιος κι άγιος άνθρωπος, και γι’ αυτό έκανε πολλά απ’ αυτά που έλε­γε, και τον άκουγε ευχαρίστως». Όμως, με την επιμονή της ερωμένης του Ηρωδιάδας, γυναίκας του αδελφού του, έκλεισε τον Ιωάννη στην φυλακή γιατί δεν άντεχε να ακούει το ελεγκτικό του κήρυγμα για την αμαρτωλή τους σχέση. Ο Ηρώδης δίσταζε να φονεύσει τον Ιωάννη, αλλά του δόθηκε η κατάλληλη ευκαιρία  όταν διοργάνωσε επίσημη δεξίωση για τα γενέθλιά του. Τότε, μπροστά στους επίσημους καλεσμένους του, χόρεψε η κόρη της Ηρωδιάδας και ο βασιλιάς ενθουσιασμένος ορκίστηκε να της δώσει ό,τι θέλει σαν επιβράβευση του χορού. Αυτή, αφού συμβουλεύτηκε τη μητέρα της, είπε: «θέλω να μου δώσεις αμέσως το κεφάλι του Ιωάννου του Βαπτιστού επάνω σε ένα πιάτο». Ο βασιλιάς έστειλε ένα δήμιο στη φυλακή και έκοψε το κεφάλι του Ιωάννη, το έβαλε σε μια πιατέλα, το έφερε στην αίθουσα που διασκέδαζαν και το έδωσε στην κοπέλα. Η κοπέλα το πήρε και το έδωσε στην μητέρα της. Έτσι τελείωσε τη ζωή του ο μεγαλύτερος, από όλους τους προφήτες, κατά την ομολογία του ίδιου του Χριστού. Ήταν μόλις 30 χρονών, παρ’ όλο που στις εικόνες παρουσιάζεται πολύ μεγαλύτερος ώστε να δηλωθεί η ασκητική ζωή του και όμως, επιτέλεσε ένα τόσο σπουδαίο έργο. Ο απόστολος Παύλος δεκαετίες αργότερα, συνάντησε στην Μικρά Ασία ανθρώπους που ήταν μαθητές του Ιωάννη.

Ο Πρόδρομος είναι ο συνδετικός κρίκος μεταξύ της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, καθώς και το πρότυπο όλων των ασκητών και μαρτύρων της Εκκλησίας μας. Για το λόγο αυτό, στο ετήσιο αγιολόγιο είναι αφιερωμένες σε αυτόν οι πιο πολλές γιορτές, μετά την Θεοτόκο. Είναι επίσης ο διαχρονικός κήρυκας της μετάνοιας, της απομάκρυνσης από την αμαρτία και της επιστροφής στην αγκαλιά του Θεού. Σε όλες τις εποχές δυστυχώς η αμαρτία αλλοιώνει τον άνθρωπο. Όσοι νομίζουν ότι στην εποχή μας διαπράττονται οι πιο πολλές αμαρτίες, ας σκεφθούν πως θα φαινόταν σήμερα σε μία επίσημη δεξίωση, να εμφανιστεί κάποιος  κρατώντας  μια πιατέλα με το κομμένο κεφάλι ενός ανθρώπου.

Η αντιπαλότητα της αμαρτίας με την αγιότητα, απαντάται σε όλη την ιστορική πορεία του ανθρώπινου γένους. Ο κόσμος είναι πάντα ο ίδιος, αλλά και η βασιλεία  των Ουρανών είναι «επί θύραις». Το κήρυγμα του Προδρόμου επομένως, είναι πάντα επίκαιρο: « «Μετανοεῖτε, ἤγγικε γάρ ἡ Βασιλεία τῶν  Οὐρανῶν». Αμήν.