Ομιλία του Ιερού Χρυσοστόμου στην Αγία Πεντηκοστή

 Ε.Ι.Π.

Αγίου Ιωάννου, αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, του Χρυσοστόμου

    Είναι μεγάλα, αγαπητοί, και ξεπερνούν κάθε ανθρώπινη λογική τα χαρίσματα που μας δώρισε σήμερα ο φιλάνθρωπος Θεός. Γι᾿ αυτό λοιπόν ας χαιρόμαστε όλοι μαζί και χορεύοντας από χαρά ας υμνήσουμε τον Κύριό μας. Γιατί η σημερινή ημέρα είναι για μας εορτή και πανήγυρη. Όπως δηλαδή η μία εποχή διαδέχεται την άλλη και το ένα ηλιοστάσιο το άλλο, έτσι ακριβώς και στην Εκκλησία η μία εορτή διαδέχεται την άλλη και μας πηγαίνουν από τη μία

στην άλλη. Πριν από λίγες ημέρες λοιπόν εορτάσαμε τον Σταυρό, το Πάθος, την Ανάσταση, ύστερα από αυτά την Ανάληψη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού στον ουρανό. Σήμερα όμως συναντήσαμε την ίδια την κορυφή των αγαθών, φθάσαμε στη μητρόπολη των εορτών, βρισκόμαστε στην πραγματοποίηση της υπόσχεσης του Κυρίου: «Ἐὰν γὰρ ἐγὼ μὴ ἀπέλθω,ὁ παράκλητος οὐκ ἐλεύσεται πρὸς ὑμᾶς· ἐὰν δὲ πορευθῶ, πέμψω αὐτὸν πρὸς ὑμᾶς (:σας συμφέρει να φύγω εγώ· διότι εάν δεν πεθάνω επάνω στο σταυρό και δεν φύγω, ο Παράκλητος δεν θα έλθει σε σας. Αν όμως προσφέρω πάνω στον σταυρό την εξιλαστήρια θυσία μου και φύγω από τον κόσμο αυτόν για να πάω στον Πατέρα μου, θα σας στείλω τον Παράκλητο)» [Ιω. 16, 7].

    Είδατε ενδιαφέρον; Είδατε άπειρη φιλανθρωπία; Πριν από λίγες ημέρες ανέβηκε στον ουρανό, ξανακάθισε στο βασιλικό θρόνο, πήρε τη θέση στα δεξιά του Πατέρα και μας χαρίζει σήμερα την παρουσία του Αγίου Πνεύματος και έτσι μας δίνει τα άπειρα ουράνια αγαθά. Γιατί, πες μου, ποιο από αυτά που συντελούν στη δική μας σωτηρία δεν το έχει δώσει το Άγιο Πνεύμα; Αυτό μας απαλλάσσει από την πνευματική δουλεία, μας καλεί στην ελευθερία, μας οδηγεί στην υιοθεσία και, γενικά, μας ξαναγεννά από την αρχή, και μας ξεφορτώνει το βαρύ και αποκρουστικό φορτίο των αμαρτιών. Με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος βλέπουμε τους πολλούς ιερείς και έχουμε τα τάγματα των διδασκάλων. Από την πηγή αυτή βγήκε και το προφητικό χάρισμα και η δύναμη να θεραπεύουν ασθένειες. Και όλα τα υπόλοιπα, τα οποία στολίζουν συνήθως την Εκκλησία του Θεού, από εκεί έχουν την προέλευση.

     Και φωνάζει ο Παύλος λέγοντας: «Πάντα δὲ ταῦτα ἐνεργεῖ τὸ ἓν καὶ τὸ αὐτὸ Πνεῦμα, διαιροῦν ἰδίᾳ ἑκάστῳ καθὼς βούλεται(:και όλα αυτά τα πολλά και ποίκιλα χαρίσματα ενεργεί το ένα και το αυτό Άγιο Πνεύμα, το οποίο μοιράζει ιδιαιτέρως και χωριστά στον καθένα σύμφωνα με τη Θεία του θέληση. Και η θέληση Του αυτή δεν είναι μεροληπτική και αυθαίρετη, αλλά πάντοτε αποβλέπει από συμφέρον και εκείνου στον οποίου δίνεται χάρισμα, αλλά και όλου του σώματος της εκκλησίας)»[Α´ Κορ 12, 11]. «Όπως θέλει», λέγει, «όχι όπως διατάχθηκε»· «μοιράζει», δεν μοιράζεται. Έχει εξουσία, δεν βρίσκεται κάτω από εξουσία. Γιατί την ίδια ακριβώς εξουσία, που βεβαίωσε στον Πατέρα, αναθέτει ο Παύλος και στο Άγιο Πνεύμα. Και όπως λέγει για τον Πατέρα: «καὶ διαιρέσεις ἐνεργημάτων εἰσίν, ὁ  δὲ αὐτός ἐστι Θεός, ὁ ἐνεργῶν τὰ πάντα ἐν πᾶσιν(:υπάρχουν και διανομές δυνάμεων, που εκδηλώνονται ως έκτακτες υπερφυσικές ενέργειες και πράξεις. Ο ίδιος όμως ο Θεός ενεργεί όλα αυτά σε εκείνους μέσα από τους οποίους ενεργούνται, όπως και σε εκείνους για των οποίων την ευεργεσία γίνονται αυτά)» [Α´ Κορ. 12, 6]..«Και όλα αυτά τα χαρίσματα», λέγει, «ενεργεί το ένα και μοναδικό Άγιο Πνεύμα, το οποίο τα μοιράζει χωριστά στον καθένα όπως θέλει»[βλ. παραπάνω, Α΄Κορ.12,11].

       Είδες τέλεια εξουσία; Γιατί αυτά που έχουν την ίδια ουσία, είναι φανερό ότι έχουν και την ίδια εξουσία. Και αυτά που έχουν την ίδια αξία, έχουν και την ίδια δύναμη και την ίδια εξουσία. Με το Άγιο Πνεύμα επιτύχαμε την απαλλαγή από τις αμαρτίες και ξεπλύναμε κάθε ακαθαρσία. Με τη χάρη Του από άνθρωποι γίναμε άγγελοι, όσοι πλησιάσαμε τη χάρη του, χωρίς ν᾿ αλλάξουμε τη φύση μας, αλλά, πράγμα που είναι πολύ πιο αξιοθαύμαστο, παραμένοντας στην ανθρώπινη φύση δείχνουμε αγγελική συμπεριφορά. Γιατί τέτοια είναι η δύναμη του αγίου Πνεύματος. Και όπως η φωτιά αυτή που βλέπουμε, όταν παραλάβει τον μαλακό πηλό, τον κάνει σκληρό κεραμίδι, έτσι ακριβώς και η φωτιά του Αγίου Πνεύματος, όταν παραλάβει μία συνετή ψυχή, και αν ακόμα τη βρει πιο μαλακή από τον πηλό, την κάνει πιο σκληρή από το σίδερο. Επίσης αυτόν που πριν από λίγο ήταν μολυσμένος από την ακαθαρσία των αμαρτιών, τον κάνει αμέσως πιο λαμπρό από τον ήλιο.

       Αυτά ακριβώς θέλοντας να μας διδάξει ο μακάριος Παύλος φώναζε δυνατά λέγοντας: «Μὴ πλανᾶσθε· οὔτε πόρνοι οὔτε εἰδωλολάτραι οὔτε μοιχοὶ οὔτε μαλακοὶ οὔτε ἀρσενοκοῖται οὔτε πλεονέκται οὔτε κλέπται οὔτε μέθυσοι, οὐ λοίδοροι, οὐχ ἅρπαγες βασιλείαν Θεοῦ οὐ κληρονομήσουσι (:Μην πλανάστε. Ούτε οι πόρνοι, ούτε οι ειδωλολάτρες, ούτε οι μοιχοί, ούτε οι εκθηλυμένοι και θηλυπρεπείς, ούτε οι αρσενοκοίτες,ούτε οι πλεονέκτες, ούτε οι κλέφτες, ούτε οι μέθυσοι, ούτε αυτοί που εμπαίζουν και βρίζουν τους άλλους, ούτε οι άρπαγες με κανένα τρόπο δεν θα κληρονομήσουν τη Βασιλεία του Θεού» [Α´ Κορ. 6, 9-10]. Και αφού αρίθμησε όλα, κατά κάποιο τρόπο, τα είδη της κακίας, και αφού μας δίδαξε ότι οι υπεύθυνοι τέτοιων αμαρτημάτων αποξενώνονται από τη Βασιλεία του Θεού, αμέσως πρόσθεσε: «Καὶ ταῦτά τινες ἦτε· ἀλλὰ ἀπελούσασθε, ἀλλὰ ἡγιάσθητε, ἀλλὰ ἐδικαιώθητε ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ καὶ ἐν τῷ Πνεύματι τοῦ Θεοῦ ἡμῶν (:και μερικοί από εσάς τέτοιοι ήσασταν στο παρελθόν. Αλλά λουσθήκατε από αυτά τα αμαρτήματα· αλλά αγιασθήκατε· αλλά γίνατε δίκαιοι με την επίκληση του ονόματος του Ιησού Χριστού με το βάπτισμα και με την χάρη του Πνεύματος του Θεού μας)» [Α´ Κορ. 6, 11]. Πες μου, πώς και με ποιον τρόπο; Γιατί αυτό είναι που θέλουμε να μάθουμε. «Γιατί βαπτισθήκατε στο όνομα του Κυρίου Ιησού Χριστού», λέγει, «και στη χάρη του Πνεύματος του Θεού μας». Είδες, αγαπητέ, τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος; είδες ότι το Άγιο Πνεύμα εξαφάνισε όλη εκείνη την κακία, και ότι εκείνους που ήταν προηγουμένως υποδουλωμένοι στις δικές τους αμαρτίες, τους ανέβασε αμέσως στην υψηλότερη τιμή;

     Ποιος λοιπόν θα μπορούσε να κλάψει και να θρηνήσει, όπως αξίζει, εκείνους που επιχειρούν να μιλούν περιφρονητικά για την αξία του Αγίου Πνεύματος, εκείνους που, σαν να ήταν τρελοί, δεν κατόρθωσαν ούτε οι πολλές ευεργεσίες να τους απομακρύνουν από την αχαριστία τους, αλλά τολμούν να κάνουν τα πάντα εναντίον της σωτηρίας τους, αποστερώντας το Άγιο Πνεύμα, όσο τους είναι δυνατό, από τη θεϊκή Του αξία, και προσπαθούν να το κατεβάσουν στην κατηγορία των κτισμάτων; Εκείνους θα ήθελα να ερωτήσω. Για ποιο λόγο εσείς πολεμάτε τόσο πολύ την αξία του Αγίου Πνεύματος; Ή καλύτερα, γιατί πολεμάτε τη σωτηρία σας, και δε θέλετε να καταλάβετε τα λόγια που είπε ο Σωτήρας στους μαθητές Του; «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος(:Λοιπόν πηγαίνετε και κάνετε μαθητές σας όλα τα έθνη, βαπτίζοντάς τους στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος)» [Ματθ. 28, 19]. Είδες ότι έχουν ισότιμη αξία; Είδες ότι έχουν τέλεια συμφωνία; Είδες ότι η Αγία Τριάδα είναι αδιαίρετη; Μήπως υπάρχει κάποια διαφορά ή αλλαγή ή έλλειψη; Γιατί τολμάτε να παραποιείτε τα λόγια του Κυρίου;

    Ή δε γνωρίζετε ότι και στα ανθρώπινα πράγματα, αν κάποιος επιχειρήσει ποτέ ή τολμήσει, να προσθέσει ή να αφαιρέσει κάτι στις διαταγές του βασιλιά, που είναι όμοιός μας και έχει την ίδια φύση με μας, τον τιμωρούν με τη χειρότερη τιμωρία και τίποτε δεν μπορεί να τον απαλλάξει από την τιμωρία αυτήν; Εάν στην περίπτωση του ανθρώπου υπάρχει τόσο μεγάλος κίνδυνος, πώς θα μπορούσαν να συγχωρηθούν εκείνοι που είναι τόσο απερίσκεπτοι και που προσπαθούν να παραποιήσουν τα λόγια του Σωτήρα όλων μας και που δεν θέλουν ν᾿ ακούσουν ούτε τον Παύλο, ο οποίος όταν ομιλεί έχει μέσα του το Χριστό και φωνάζει με καθαρή φωνή και λέγει: «ἀλλὰ καθὼς γέγραπται, ἃ ὀφθαλμὸς οὐκ εἶδε καὶ οὖς οὐκ ἤκουσε καὶ ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη, ἃ ἡτοίμασεν ὁ Θεὸς τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν(:αλλά συνέβη έτσι όπως έχει γραφτεί από τον Ησαΐα: “αυτά που ετοίμασε ο Θεός γι’ αυτούς που τον αγαπούν μάτι δεν τα είδε και αυτί δεν τα άκουσε και ανθρώπινος νους δεν τα φαντάστηκε. Αυτά ήταν τα μυστηριώδη και κρυμμένα”)» [Α´ Κορ. 2, 9]; Εάν λοιπόν δεν είδε μάτι, ούτε αυτί άκουσε, ούτε ανθρώπινος νούς μπόρεσε να κατανοήσει εκείνα που ο Θεός ετοίμασε γι᾿ αυτούς που τον αγαπούν, πως θα μπορέσουμε εμείς, μακάριε Παύλε, να τα γνωρίσουμε; Περίμενε λίγο και θ΄ ακούσεις τον Παύλο να φανερώνει και αυτό. Πρόσθεσε λοιπόν λέγοντας.« Ἡμῖν δὲ ὁ Θεὸς ἀπεκάλυψε διὰ τοῦ Πνεύματος αὐτοῦ(:σ᾿ εμάς όμως ο Θεός τα φανέρωσε αυτά με το  Πνεύμα Του)» [Α´ Κορ. 2, 10]. Και ούτε εδώ σταμάτησε, αλλά για να δείξει και τη μεγάλη δύναμή του, καθώς και το ότι έχει την ίδια ουσία με τον Πατέρα και τον Υιό, λέγει: « Τὸ γὰρ Πνεῦμα πάντα ἐρευνᾷ, καὶ τὰ βάθη τοῦ Θεοῦ(:και μόνο από το Πνεύμα ήταν δυνατό να γίνει η φανέρωση αυτή· διότι το Πνεύμα ερευνά και γνωρίζει τα πάντα, και αυτά ακόμα τα βαθύτερα και μυστηριώδη ιδιώματα και σχέδια του Θεού)» [Α´ Κορ. 2, 10].

      Έπειτα θέλοντας να μας κάμει ακριβέστερη τη διδασκαλία του με παραδείγματα από την ανθρώπινη ζωή, πρόσθεσε.«Τίς γὰρ οἶδεν ἀνθρώπων τὰ τοῦ ἀνθρώπου εἰ μὴ τὸ πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου τὸ ἐν αὐτῷ; οὕτω καὶ τὰ τοῦ Θεοῦ οὐδεὶς οἶδεν εἰ μὴ τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ(:και το ότι το Πνεύμα ερευνά και τα βάθη του Θεού, το κατανοούμε από την πείρα μας. Διότι ποιος άλλος από τους ανθρώπους γνωρίζει τα ιδιαίτερα μυστικά του ανθρώπου, παρά μόνο η ψυχή του ανθρώπου που είναι μέσα του; Έτσι και τα μυστικά του Θεού κανείς άλλος δεν τα γνωρίζει παρά μόνο το Πνεύμα του Θεού)» [Α´ Κορ. 2, 11]. Είδες τέλεια διδασκαλία; Όπως, λέγει, δεν είναι δυνατό να γνωρίζει κανένας άλλος αυτά που είναι μέσα στη σκέψη ενός ανθρώπου, αλλά μόνος του ο καθένας γνωρίζει τα δικά του, έτσι και τα ιδιαίτερα του Θεού κανένας δε γνωρίζει, παρά μόνο το Πνεύμα του Θεού. Αυτό είναι πολύ μεγάλο και με το παραπάνω αρκετό για να αποδείξει την αξία του Αγίου Πνεύματος. Γιατί μας έφερε ένα παράδειγμα και μας λέγει καθαρά ότι δεν είναι δυνατό να μη γνωρίζει ποτέ κάποιος από τους ανθρώπους αυτά που είναι μέσα στη σκέψη του. «Όπως λοιπόν αυτό δεν είναι δυνατό να γίνει, έτσι με τόση ακρίβεια», λέγει, «το Άγιο Πνεύμα γνωρίζει και τα ιδιαίτερα του Θεού».

    Αλλά δεν ξέρω πως ούτε με τα λόγια του αυτά ο μακάριος Παύλος δεν πείθει εκείνους που στρέφονται μόνοι τους εναντίον της σωτηρίας τους και κάνουν τόσο μεγάλο πόλεμο εναντίον της αξίας του Αγίου Πνεύματος, και όσο μπορούν το αποξενώνουν αυτό από τη θεϊκή του αξία και το κατεβάζουν στην ασήμαντη θέση των δημιουργημάτων. Αλλ᾿ αν και αυτοί συμπεριφέρονται εχθρικά και είναι αντίθετοι στα λεγόμενα από την Αγία Γραφή, εμείς, αφού δεχόμαστε τα θεία δόγματα σαν αποκάλυψη που κατέβηκε από τον ουρανό, ας προσφέρουμε στον Κύριο τη δοξολογία που αρμόζει, δείχνοντας μαζί με τη σωστή πίστη και το ότι τηρούμε ακριβώς την αλήθεια.

    Προς αυτούς λοιπόν που επιχειρούν να διδάσκουν τα αντίθετα από εκείνα που είπε το Άγιο Πνεύμα, είναι αρκετά όσα είπαμε, είναι ανάγκη όμως να πούμε στη δική σας αγάπη, για ποιο λόγο δεν μας χάρισε ο Κύριος αμέσως μετά την άνοδό Του στον ουρανό την αιτία των τόσων αγαθών, αλλ᾿ άφησε πρώτα να περάσουν λίγες ημέρες και να μείνουν μόνοι τους οι μαθητές, και ύστερα έστειλε κάτω στη γη τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Αυτό δεν έγινε άσκοπα, ούτε τυχαία. Επειδή δηλαδή γνώριζε ότι οι άνθρωποι δεν θαυμάζουν με όμοιο τρόπο τα αγαθά που έχουν στα χέρια τους, ούτε εκτιμούν την αξία που πραγματικά έχουν εκείνα, που είναι ευχάριστα και σημαντικά, αν δεν υπάρχουν και τα αντίθετα. Εννοώ περίπου το εξής. Γιατί πρέπει να το πω σαφέστερα. Εκείνος που είναι υγιής και δυνατός στο σώμα δεν αισθάνεται, ούτε μπορεί να ξέρει καλά, πόσα αγαθά του χάριζε η υγεία, αν δεν αποκτήσει αρρωσταίνοντας πείρα και της αρρώστιας. Και εκείνος που βλέπει πάλι την ημέρα δεν θαυμάζει όπως πρέπει το φως, εάν δεν το διαδεχθεί το σκοτάδι της νύχτας. Γιατί, πραγματικά, η πείρα που έχουμε για τα αντίθετα γίνεται πάντοτε σαφής διδάσκαλος για εκείνα, που έτυχε να απολαύσουμε προηγουμένως.

      Γι᾿ αυτό ακριβώς και τότε, επειδή οι μαθητές είχαν απολαύσει παρά πολλά αγαθά, όταν ήταν μαζί τους ο Κύριος, και ήταν πολύ ευτυχισμένοι επειδή Τον συναναστρέφονταν (γιατί όλοι οι κάτοικοι της Παλαιστίνης έβλεπαν στα πρόσωπά τους σαν να έβλεπαν σε κάποια αστέρια, αφού και νεκρούς ανάσταιναν, και λεπρούς καθάριζαν, και δαιμόνια έδιωχναν, και αρρώστιες θεράπευαν και έκαναν και πολλά άλλα θαύματα), επειδή λοιπόν ήταν τόσο σπουδαίοι και πασίγνωστοι, γι᾿ αυτό τους άφησε να αποχωριστούν για λίγο από τη δύναμη που τους βοηθούσε, ώστε, όταν βρεθούν μόνοι τους, να μάθουν τι τους χάριζε η παρουσία της αγαθότητας του Κυρίου, και, αφού αντιληφθούν τα αγαθά του παρελθόντος, να υποδεχθούν με μεγαλύτερη προθυμία τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος. Πραγματικά, ενώ ήταν στενοχωρημένοι, τους παρηγόρησε, και, ενώ ήταν σκυθρωποί και θλιμμένοι για το χωρισμό τους από τον Διδάσκαλο, τους φώτισε με το δικό Του φως, και, ενώ ήταν σχεδόν νεκροί, τους ανέστησε και σκόρπισε το σύννεφο της λύπης και τους έβγαλε από τη δύσκολη θέση.

      Επειδή δηλαδή είχαν ακούσει τα λόγια του Κυρίου: «Λοιπόν πηγαίνετε και κάνετε μαθητές σας όλα τα έθνη, βαπτίζοντάς τους στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος», και βρίσκονταν στη συνέχεια σε δύσκολη θέση και δεν ήξεραν πού πρέπει να κατευθυνθεί ο καθένας και σε ποιο μέρος της γης να κηρύξει τον λόγο του Θεού, έρχεται το Άγιο Πνεύμα με μορφή πύρινων γλωσσών και μοιράζει στον καθένα τα μέρη της γης που έπρεπε να κηρύξει και με τη γλώσσα που έδωσε, σαν με κάποιο σημείωμα, γνωρίζει στον καθένα τα όρια της εξουσίας και της διδασκαλίας που έπρεπε ν᾿ αναλάβει. Γι᾿ αυτό εμφανίστηκε το Άγιο Πνεύμα με μορφή πύρινων γλωσσών. Και όχι μόνο γι᾿ αυτό, αλλά για να μας θυμίσει και κάποια παλιά ιστορία. Επειδή δηλαδή στα παλιά χρόνια παραλογίστηκαν οι άνθρωποι και θέλησαν να κτίσουν ένα πύργο που να φθάνει ως τον ουρανό, και με τη σύγχυση των γλωσσών τούς διέλυσε ο Θεός την κακή απόφασή τους (Αναφέρεται στον πύργο της Βαβέλ·βλ. Γέν. 11, 1-9), γι᾿ αυτό και τώρα με μορφή πύρινων γλωσσών πετά σ᾿ αυτούς το Άγιο Πνεύμα, για να ενώσει μ᾿ αυτό την οικουμένη που ήταν χωρισμένη.

      Και έγινε κάτι ασυνήθιστο και παράξενο. Γιατί όπως τότε στα παλιά χρόνια γλώσσες χώρισαν την οικουμένη και διέλυσαν την κακή συμφωνία, έτσι και τώρα γλώσσες ένωσαν την οικουμένη και οδήγησαν σε ομόνοια αυτά που ήταν χωρισμένα. Γι᾿ αυτό λοιπόν εμφανίσθηκε το Άγιο Πνεύμα με μορφή γλωσσών και σαν πύρινες γλώσσες για το αγκάθι της αμαρτίας που μεγάλωσε πολύ μέσα μας. Γιατί όπως η γη, όταν δεν καλλιεργείται, ενώ είναι γόνιμη και πλούσια, βγάζει πολλά αγκάθια, έτσι ακριβώς και η ανθρώπινη φύση, ενώ είναι καλή από τον δημιουργό της και κατάλληλη για τα έργα της αρετής, επειδή δεν δέχθηκε το άροτρο της ευσέβειας, ούτε το σπόρο της θεογνωσίας, βλάστησε μέσα μας την ασέβεια σαν αγκάθια και άλλα άχρηστα φυτά. Και όπως η επιφάνεια της γης πολλές φορές δεν φαίνεται από τα πολλά αγκάθια και τα άγρια χόρτα, έτσι και η ευγένεια και η αγνότητα της ψυχής μας δεν φαινόταν, μέχρις ότου ήλθε ο γεωργός της ανθρώπινης φύσης, έβαλε τη φωτιά του Αγίου Πνεύματος, την καθάρισε και την προετοίμασε να δεχθεί τον ουράνιο σπόρο.

       Τόσα πολλά και ακόμη περισσότερα υπήρξαν για μας τα αγαθά από τη σημερινή ημέρα. Γι᾿ αυτό, σας παρακαλώ, ας εορτάσουμε και εμείς ανάλογα με την αξία των αγαθών που μας χάρισε ο Θεός, όχι στεφανώνοντας την πόλη, αλλά καλλωπίζοντας τις ψυχές μας, όχι στολίζοντας την αγορά με παραπετάσματα, αλλά κάνοντας χαρούμενη την ψυχή μας με τα ενδύματα της αρετής για να μπορέσουμε έτσι και τη χάρη του αγίου Πνεύματος να υποδεχθούμε και τους καρπούς που μας προσφέρει ν᾿ αποκτήσουμε. Και ποιος είναι ο καρπός του Αγίου Πνεύματος; Ας ακούσουμε τον Παύλο που λέγει. « Ὁ δὲ καρπὸς τοῦ Πνεύματός ἐστιν ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, ἀγαθωσύνη, πίστις(: ο καρπός όμως που παράγει το Άγιο Πνεύμα, με τον φωτισμό και τη χάρη που ενεργεί στις ψυχές μας», λέγει, «είναι η αγάπη, η χαρά που προέρχεται από την αγαθή συνείδηση, η ειρήνη που είναι αχώριστη από αυτήν, η μακροθυμία στις αδικίες που μας κάνουν οι άλλοι, η αγαθή διάθεση και καλοσύνη, η ευεργετική διάθεση και συμπεριφορά, η πίστη και η αξιοπιστία στα λόγια και στις υποσχέσεις μας)» [Γαλ. 5, 22]. Πρόσεχε την ακρίβεια των λέξεων και τη σειρά της διδασκαλίας. Έβαλε πρώτη την αγάπη και ύστερα ανάφερε τα άλλα. Φύτεψε το δένδρο και ύστερα τον καρπό. Έβαλε τα θεμέλια και ύστερα πρόσθεσε την οικοδομή. Άρχισε από την πηγή και ύστερα έφθασε στους ποταμούς.

   Πράγματι δεν μπορούμε να αισθανθούμε πρώτα τη χαρά, αν δε θεωρήσουμε πρώτα ότι είναι δική μας η χαρά των άλλων και αν δεν λογαριάσουμε ότι είναι δικά μας τα αγαθά των συνανθρώπων μας. Και αυτά δεν είναι δυνατό ποτέ να φανούν από τίποτε άλλο, αν δε μας κυριέψει η δύναμη της αγάπης. Η αγάπη είναι η ρίζα, η πηγή και η μητέρα όλων των αγαθών. Γιατί πράγματι σαν ρίζα κάνει να βλαστήσουν άπειρα κλαδιά αρετής, σαν πηγή βγάζει πολλά νερά και σαν μητέρα σφίγγει μέσα στην αγκαλιά της εκείνους που καταφεύγουν σ᾿ αυτήν. Αυτό ακριβώς γνωρίζοντας και ο μακάριος Παύλος ονόμασε την αγάπη καρπό του Αγίου Πνεύματος. Και αλλού της χάρισε τόσο μεγάλο προτέρημα, ώστε να πει ότι η αγάπη είναι η τέλεια τήρηση και εκπλήρωση του νόμου.« Ἡ ἀγάπη τῷ πλησίον κακὸν οὐκ ἐργάζεται· πλήρωμα οὖν νόμου ἡ ἀγάπη(:όποιος έχει αγάπη, δεν κάνει κακό στον διπλανό του. Είναι λοιπόν η αγάπη τέλεια τήρηση και εκπλήρωση του νόμου)», λέγει στην προς Ρωμαίους επιστολή του [Ρωμ. 13, 10]. Ο Κύριος των πάντων δεν θεώρησε καμιά άλλη προϋπόθεση αρκετή και απόδειξη αξιόπιστη για να φαίνονται οι μαθητές Του, παρά μόνο την αγάπη, λέγοντας: «Ἐν τούτῳ γνώσονται πάντες ὅτι ἐμοὶ μαθηταί ἐστε, ἐὰν ἀγάπην ἔχητε ἐν ἀλλήλοις(:απ’ αυτό θα μάθουν όλοι ότι είστε δικοί μου μαθητές, από το αν δηλαδή έχετε αγάπη μεταξύ σας. Η αγάπη αυτή θα σας εξασφαλίσει την αναγνώριση, τον σεβασμό και την εκτίμηση των ανθρώπων περισσότερο από τη θαυματουργική σας δράση)»[Ιω. 13, 35].

   Γι᾿ αυτό, σας παρακαλώ, ας καταφύγουμε όλοι σ᾿ αυτήν, ας την αγκαλιάσουμε και μ᾿ αυτήν ας υποδεχθούμε τη σημερινή εορτή. Γιατί, όπου υπάρχει αγάπη, αδρανούν τα πάθη της ψυχής. Όπου υπάρχει αγάπη, σταματούν οι παράλογες σαρκικές επιθυμίες της ψυχής. «Ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ, χρηστεύεται, ἡ ἀγάπη οὐ ζηλοῖ, ἡ ἀγάπη οὐ περπερεύεται, οὐ φυσιοῦται(:εκείνος που έχει αγάπη», λέγει ο Παύλος, «είναι μεγαλόψυχος, ανεκτικός και με πλατιά καρδιά· γίνεται ευεργετικός και ωφέλιμος. Εκείνος που έχει αγάπη δεν φθονεί, δεν ξιπάζεται και δεν φέρεται με αλαζονεία και αυθάδεια· δεν φουσκώνει από οίηση και υπερηφάνεια,δεν κάνει τίποτε το άσχημο, δεν ζητά τα δικά του συμφέροντα, δεν ερεθίζεται από θυμό και οργή, δεν σκέπτεται ποτέ κακό εναντίον του άλλου, ούτε λογαριάζει το κακό που έπαθε από αυτόν)» [Α´ Κορ. 13, 4-5]. Η αγάπη δεν κάνει κακό στον συνάνθρωπο. Όπου κυβερνά η αγάπη, πουθενά δεν υπάρχει Κάιν να σκοτώσει τον αδελφό του. Βγάλε από την καρδιά σου την πηγή του φθόνου, και έβγαλες τον ποταμό όλων των κακών. Κόψε τη ρίζα, και κατέστρεψες ταυτόχρονα και τον καρπό. Και τα λέγω αυτά, γιατί λυπάμαι περισσότερο εκείνους που φθονούν, παρά εκείνους που φθονούνται, γιατί εκείνοι είναι κυρίως που ζημιώνονται πάρα πολύ και που προξενούν μεγάλη καταστροφή στον εαυτό τους. Επειδή γι᾿ αυτούς που φθονούνται ο φθόνος είναι, εάν το θελήσουν, αφορμή για βράβευση.

   Και πρόσεχε, σε παρακαλώ, πώς ο δίκαιος Άβελ επαινείται και αναφέρεται καθημερινά, και η σφαγή του έγινε γι᾿ αυτόν αφορμή καλής φήμης. Και αυτός μετά τον θάνατό του ομιλεί ελεύθερα και κατηγορεί με δυνατή φωνή τον δολοφόνο του. Ο Κάιν όμως, που δήθεν έμεινε στη ζωή, πήρε την αμοιβή του ανάλογα με τα έργα του, και έζησε επάνω στη γη αναστενάζοντας και τρέμοντας. Ο Άβελ όμως που σκοτώθηκε και ξαπλώθηκε νεκρός έδειξε μετά τον θάνατό του μεγαλύτερη παρρησία. Και όπως έκαμε εκείνον η αμαρτία του να ζει πιο άθλια και από τους νεκρούς, έτσι έκαμε αυτόν η αρετή του να λάμπει περισσότερο και μετά το θάνατό του. Γι᾿ αυτό λοιπόν και εμείς, για ν᾿ αποκτήσουμε μεγαλύτερη παρρησία και σ᾿ αυτή τη ζωή και στην άλλη, για να απολαύσουμε περισσότερη χαρά που πηγάζει από την εορτή, ας καταστρέψουμε όλα τα ακάθαρτα ενδύματα της ψυχής, ας γυμνωθούμε ιδιαίτερα από το ένδυμα του φθόνου. Γιατί και αν ακόμη φανούμε ότι πετύχαμε πάρα πολλά, όλα θα τα χάσουμε, όταν μας ενοχλεί το πικρό και άγριο αυτό ελάττωμα, που μακάρι να το αποφύγουμε όλοι μας, και ιδιαίτερα αυτοί που σήμερα με τη χάρη του βαπτίσματος έβγαλαν το παλιό ένδυμα των αμαρτημάτων τους και που μπορούν να λάμπουν σαν τις ακτίνες του ήλιου.

    Εσείς λοιπόν, παρακαλώ, οι οποίοι υιοθετηθήκατε σήμερα από το Θεό, οι οποίοι ντυθήκατε το λαμπρό αυτό φόρεμα, διατηρήστε με κάθε τρόπο τη χαρά, στην οποία είστε τώρα, αφού φράξετε από παντού την είσοδο στον διάβολο, ώστε να απολαύσετε αφθονότερη τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, και να μπορέσετε ν᾿ αποδώσετε καλά έργα ο ένας τριάντα, ο άλλος εξήντα, ο άλλος εκατό, και να αξιωθείτε να συναντήσετε με παρρησία τον βασιλιά των ουρανών, όταν πρόκειται να έλθει και να μοιράσει τα απερίγραπτα αγαθά σ᾿ εκείνους που έζησαν ενάρετα την παρούσα ζωή, με τη βοήθεια του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στον οποίο ανήκει η δόξα και η δύναμη τώρα και πάντοτε και στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.

 ΕΡΩ