Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΠΡΟ ΤΗΣ ΥΨΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΎ

A.S.E.I.P.

Kυριακή Προ της Υψώσεως, Αποστ. Ανάγνωσμα: Γαλ. στ’ 11-18 (13-09-2020)

 Πρωτότυπο Κείμενο

Ἀδελφοί, ἴδετε πηλίκοις ὑμῖν γράμμασιν ἔγραψα τῇ ἐμῇ χειρί. Ὅσοι θέλουσιν εὐπροσωπῆσαι ἐν σαρκί, οὗτοι ἀναγκάζουσιν ὑμᾶς περιτέμνεσθαι, μόνον ἵνα μὴ τῷ σταυρῷ τοῦ Χριστοῦ διώκωνται. Οὐδὲ γὰρ οἱ περιτετμημένοι αὐτοὶ νόμον φυλάσσουσιν, ἀλλὰ θέλουσιν ὑμᾶς περιτέμνεσθαι, ἵνα ἐν τῇ ὑμετέρᾳ σαρκὶ καυχήσωνται. Ἐμοὶ δὲ μὴ γένοιτο καυχᾶσθαι εἰ μὴ ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, δι’ οὗ ἐμοὶ κόσμος ἐσταύρωται κἀγὼ τῷ κόσμῳ. Ἐν γὰρ Χριστῷ Ἰησοῦ οὔτε περιτομή τι

ἰσχύει οὔτε ἀκροβυστία, ἀλλὰ καινὴ κτίσις. Καὶ ὅσοι τῷ κανόνι τούτῳ στοιχήσουσιν, εἰρήνη ἐπ’ αὐτοὺς καὶ ἔλεος, καὶ ἐπὶ τὸν ᾿Ισραὴλ τοῦ Θεοῦ. Τοῦ λοιποῦ κόπους μοι μηδεὶς παρεχέτω· ἐγὼ γὰρ τὰ στίγματα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματί μου βαστάζω. Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ μετὰ τοῦ πνεύματος ὑμῶν, ἀδελφοί· ἀμήν.

Νεοελληνική Απόδοση

Αδελφοί, προσέξτε με πόσο μεγάλα γράμματα σας γράφω τώρα με το ίδιο μου το χέρι. Όσοι θέλουν ν’ αποκτήσουν καλή φήμη στους ανθρώπους, αυτοί σας υποχρεώνουν να περιτέμνεστε, με μόνο στόχο να μην καταδιώκονται από τους Ιουδαίους εξαιτίας του σταυρού του Χριστού. Άλλωστε ούτε κι αυτοί που επιμένουν στην περιτομή τηρούν το νόμο. Απλώς θέλουν να περιτέμνεστε εσείς, για να καυχηθούν ότι σας κατάφεραν να το κάνετε. Όσο για μένα, δεν θέλω άλλη αφορμή για καύχηση εκτός από το σταυρό του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, το σταυρό που πάνω του ο κόσμος πέθανε για μένα κι εγώ για τον κόσμο. Για όσους ανήκουν στον Ιησού Χριστό δεν έχει καμιά σημασία ούτε το να κάνεις περιτομή ούτε το να μην κάνεις, αλλά όλοι είναι νέα δημιουργήματα του Θεού. Όσοι ακολουθούν αυτή την αρχή, θα έχουν την ειρήνη και το έλεος του Θεού μαζί τους, αυτοί και όλος ο λαός του Θεού. Στο εξής κανένας ας μη μου δημιουργεί προβλήματα. Αρκετά έχω πάθει για τον Ιησού, όπως δείχνουν τα σημάδια στο σώμα μου. Η χάρη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού εύχομαι να είναι μαζί σας, αδελφοί μου. Αμήν.

 Σχολιασμός

Η Εκκλησία τοποθέτησε την εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στην αρχή του νέου εκκλησιαστικού έτους, επειδή θέλει να δείξει στους πιστούς, ότι ο χρόνος τους πρέπει να αξιολογείται με μοναδικό σκοπό τη σωτηρία τους. Με το σκεπτικό αυτό η Εκκλησία όρισε να διαβάζεται η συγκεκριμένη αποστολική περικοπή την Κυριακή πριν τη γιορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, γιατί μέσα από αυτή την περικοπή ο Απ. Παύλος εξαίρει τη χάρη που απορρέει από τον Τίμιο Σταυρό του Κυρίου.

Η σημερινή περικοπή αποτελεί τον επίλογο της επιστολής που έστειλε ο απόστολος Παύλος προς την Εκκλησία της Γαλατίας. Τα πολλά  πνευματικά προβλήματα των χριστιανών που υπήρχαν στην περιοχή εκείνη, τα οποία δημιούργησαν οι Ιουδαίοι Χριστιανοί σε σχέση με το αν πρέπει να γίνεται περιτομή ή όχι κατά Βάπτισμα, παρακίνησαν τον Απ. Παύλο να γράψει την προς Γαλάτας Επιστολή. Υποδεικνύει εδώ ο Απόστολος ότι είναι λανθασμένη αυτή η αντίληψη, το ότι δηλαδή πρέπει, εκτός από το βάπτισμα, που στηρίζεται στη σταυρική θυσία του Χριστού, να δέχονται και την ιουδαϊκή περιτομή, που ορίζει ο Νόμος.  Ο Απ. Παύλος απευθυνόμενος στους Γαλάτες τους λέει ότι δεν υπάρχει ουσιαστικός λόγος που να τους επιβάλλει να τηρήσουν τη συγκεκριμένη διάταξη του Νόμου, αλ¬λά τους τονίζει ότι αυτοί που τους προτρέπουν να το κάνουν, ενεργούν με μοναδικό σκοπό να ικανοποιήσουν τους Ιουδαίους. Αυτό το κάνουν μόνο για να καυχηθούν ότι κατάφεραν να πείσουν τους εξ Εθνών Χριστιανούς να κάνουν την περιτομή. Γι’ αυτό υπενθυμίσει στους Γαλάτες ότι από τη στιγμή που δέχθηκαν το άγιο Βάπτισμα έχουν καταστεί «καινή κτίσις» και δεν επιτρέπεται να επιστρέφουν στις παλιές διατάξεις του μωσαϊκού νόμου, αλλά να καυχώνται για το σταυρό του Κυρίου.

Το μόνο πράγμα, για το οποίο πρέπει να καυχόμαστε ως αληθινοί Χριστιανοί, λέει ο Απ. Παύλος, είναι ο Σταυρός του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, για το γεγονός δηλαδή ότι ο Χριστός έγινε άνθρωπος, σταυρώθηκε και έπαθε όλα αυτά για χάρη μας. «Εμοί δε μη γένοιτο καυχάσθαι ει μη εν τω σταυρώ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού». Με τα λόγια του αυτά εκφράζει τη σημασία και την τιμή που πρέπει να προσφέρουν οι Χριστιανοί στο Σταυρό. Αυτό το σταυρό τον επωμιζόμαστε και εμείς οι Χριστιανοί με το άγιο Βάπτισμα. «Όσοι εις Χριστόν εβαπτίσθημεν, εις τον θάνατον αυτού εβαπτίσθημεν» (Ρωμ.6:3). Με τη βάπτισή μας σηκώνουμε το Σταυρό του Χριστού και αγωνιζόμαστε να σταυρώσουμε τα πάθη μας, για να φτάσουμε στη σωτηρία μας. Με αυτά τα λόγια ο απ. Παύλος θέλει να μας τονίσει ότι από τη στιγμή που βαπτισθήκαμε έχουμε γίνει κοινωνοί του σταυρικού θανάτου του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, γι’ αυτό και δεν πρέπει να ντρεπόμαστε να ομολογούμε το Σταυρό του Κυρίου, ο οποίος είναι το σημείο της σωτηρίας και της ελευθερίας μας.

Ο Σταυρός είναι το μεγαλύτερο δώρο που πρόσφερε ο Χριστός στον άνθρωπο, είναι το πιο δυνατό όπλο κατά του διαβόλου. Ο σταυρός, πριν τη σταύρωση του Χριστού ήταν σημείο λύπης και αισχύνης, αφού ήταν όργανο θανάτου για τους μεγαλύτερους εγκληματίες. Μετά όμως τη σταύρωση του Χριστού έγινε σύμβολο χαράς και καύχησης, καθότι «ιδού γαρ ήλθε διά του Σταυρού χαρά εν όλω τω κόσμω». Ο Σταυρός έγινε καύχημα της Εκκλησίας, γιατί δι’ αυτού θανατώθηκε ο θάνατος, καταργήθηκε η αμαρτία και  την οδύνη από τον άνθρωπο.

Στην Παλαιά Διαθήκη συναντούμε πολλές προτυπώσεις του Τίμιου Σταυρού. Ο Ιακώβ πρώτος εικόνισε το σταυρό προσκυνώντας το άκρο της ράβδου του Ιωσήφ και ακολούθως ευλόγησε με σταυρωμένα τα χέρια τους γιους του Ιωσήφ. Το σημείο του σταυρού προεικόνισε και η ράβδος του Μωυσή, όταν χτύπησε σταυροειδώς τη θάλασσα σώζοντας τον Ισραήλ και βυθίζοντας τον Φαραώ και τους Αιγυπτίους. Η υψωμένη ράβδος με το φίδι στην έρημο για να θεραπεύονται από τα φαρμακερά φίδια, προεικονίζει την ύψωση του Χριστού πάνω στο σταυρό. Με τα χέρια του ο Μωυσής σχημάτισε Σταυρό για να κατατροπώσει το στρατό του Αμαλήκ.

Στην πατερική γραμματεία και στην υμνογραφία ο Σταυρός αναφέρεται ως «το ξύλον της ζωής». Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός τον αντιδιαστέλλει με το «ξύλον της γνώσεως του καλού και του κακού», το οποίο βρισκόταν στο μέσο του Παραδείσου και συνδέεται με τη πτώση των πρωτοπλάστων. Όπως αναφέρει ο άγιος Ιωάννης, επειδή «δια ξύλου» εισήλθε ο θάνατος στον κόσμο, έπρεπε «δια ξύλου» να δωρηθεί στον κόσμο η ζωή και η ανάσταση.

Ο σταυρός ήταν άτιμος, εφόσον καρφώνονταν πάνω σε αυτόν όλοι οι παράνομοι του, οι οποίοι έφεραν μέσα τους την κακία και το εγωισμό. Άλλα όταν καρφώθηκε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ο τέλειος άνθρωπος και ο πιο ταπεινός, νικήθηκε και έπαψε να είναι άτιμος και έγινε τίμιο ξύλο, που χαρίζει τη ζωή στους ανθρώπους. Αυτή η αλλαγή του σταυρού συμβολίζει την αλλαγή του κόσμου. Όπως το σταυρό τον μετέβαλε ο Κύριος από σκεύος ατιμίας σε σκεύος τιμής, έτσι και τον κόσμο τον μετέφερε από την αθλιότητα στη χάρη και την ευλογία, αφού έγινε για εμάς όπλο κατά του διαβόλου. Για αυτό και η Εκκλησία μας ψάλλει «Κύριε όπλον κατά του διαβόλου τον Σταυρόν Σου ημίν δέδωκας».

 

Kυριακή Προ της Υψώσεως, Ευαγγ. Ανάγνωσμα: Ιω. γ’ 13-17 (13-09-2020)

 Πρωτότυπο Κείμενο

Εἶπεν ὁ Κύριος· Οὐδεὶς ἀναβέβηκεν εἰς τὸν οὐρανὸν εἰ μὴ ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς, ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ὁ ὢν ἐν τῷ οὐρανῷ. Καὶ καθὼς Μωυσῆς ὕψωσε τὸν ὄφιν ἐν τῇ ἐρήμῳ, οὕτως ὑψωθῆναι δεῖ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ’ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον. Οὕτω γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ’ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον. Οὐ γὰρ ἀπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ εἰς τὸν κόσμον ἵνα κρίνῃ τὸν κόσμον, ἀλλ’ ἵνα σωθῇ ὁ κόσμος δι’ αὐτοῦ.

Νεοελληνική Απόδοση

Είπε ο Κύριος: «Κανένας δεν ανέβηκε στον ουρανό παρά μόνο ο Υιός του Ανθρώπου, που κατέβηκε από τον ουρανό, και που είναι στον ουρανό. Όπως ο Μωυσής ύψωσε το χάλκινο φίδι στην έρημο, έτσι πρέπει να υψωθεί ο Υιός του Ανθρώπου, ώστε όποιος πιστεύει σ’ αυτόν να μη χαθεί αλλά να ζήσει αιώνια. Τόσο πολύ αγάπησε ο Θεός τον κόσμο, ώστε παρέδωσε στο θάνατο το μονογενή του Υιό, για να μη χαθεί όποιος πιστεύει σ’ αυτόν αλλά να έχει ζωή αιώνια. Γιατί, ο Θεός δεν έστειλε τον Υιό του στον κόσμο για να καταδικάσει τον κόσμο, αλλά για να σωθεί ο κόσμος δι’ αυτού».

 Σχολιασμός

Ο Κύριος συνομιλεί με τον Νικόδημο, που ήταν άρχοντας της εβραϊκής κοινωνίας, μέλος τοῦ Συνεδρίου. Είχε πνευματικά ενδιαφέροντα. Τον απασχολούσε σοβαρά η πνευματική αναγέννηση και σωτηρία του ανθρώπου. Ο Νικόδημος είναι αυτός που αργότερα, μαζί με τον ευσχήμονα Ιωσήφ, θα κατεβάσουν τον Χριστό από τον σταυρό και θα τον ενταφιάσουν. Στη συζήτηση αυτή ο Κύριος προτυπώνει και προεικονίζει τη δική του σταύρωση. Μιλάει για το μυστήριο της υψώσεως του πάνω στο σταυρό. Όπως ο Μωϋσής ύψωσε το χάλκινο φίδι μέσα στην έρημο, έτσι πρέπει να υψωθεί πάνω στο σταυρό ο υιός του ανθρώπου. Και δεν λέει απλώς ότι θα υψωθεί, αλλά ότι πρέπει να υψωθεί, γιατί χωρίς αυτή την ύψωση δεν είναι δυνατό να σωθεί το ανθρώπινο γένος.

Θεμελιώδης στόχος είναι η «ύψωσις» του ανθρώπου στη θέωση και τη σωτηρία. Ο Απ. Πέτρος σημειώνει ότι ο Ιησούς Χριστός όντας Θεός αληθινός όχι μόνο δεν ζήτησε τη δόξα από τους ανθρώπους, αλλά «εαυτόν ἐκένωσεν μορφήν δούλου λαβών, ἐν ὀμοιώματι ἀνθρώπων γενόμενος καί σχήματι ευρεθείς ὡς ἄνθρωπος ἐταπείνωσεν εαυτόν γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου» (Φιλιπ. 2, 7-8). Όλα αυτά έγιναν με αποκλειστικό σκοπό να εξυψωθεί η φύση μας στο θεϊκό επίπεδο. Ακόμα και όταν υπέστη μαρτυρικό θάνατο, μετατρέπει το Σταυρό και τον θάνατό του σε αντικείμενα τιμής και σύμβολα αθανασίας. Έτσι, ενώ ο χάλκινος όφις σήμαινε λύτρωση των Εβραίων από το φυσικό θάνατο, ο Σταυρός του Χριστού αποτέλεσε απαλλαγή όλων από τον αιώνιο πνευματικό θάνατο.

Ο Χριστός ήρθε στον κόσμο για να σώσει τον κόσμο. Σταυρώθηκε για να συντρίψει το θάνατο και να νικήσει την αμαρτία. Για να επανακτήσουμε οι άνθρωποι τη δυνατότητα να ζήσουμε αιωνίως σε κοινωνία με τον Τριαδικό Θεό. Έτσι ο Σταυρός του Χριστού γίνεται η κλίμακα που οδηγεί στον ουρανό. Η γέφυρα που γεφυρώνει τη γη με τον ουρανό. Διδάσκει ο Μ. Αθανάσιος: «Αυτός γαρ ενηνθρώπησεν, ίνα ημείς θεοποιηθώμεν. Και αυτός εφανέρωσεν εαυτόν δια σώματος, ίνα ημείς του αοράτου Πατρός έννοιαν λάβωμεν. Και αυτός υπέμεινε την παρ’ ανθρώπων ύβριν, ίνα ημείς αθανασίαν κληρονομήσωμεν». Αναμφίβολα ο στίχος αυτός αποτελεί το πιο χαρμόσυνο μήνυμα. Μέσα σε λίγες λέξεις περιλαμβάνει το παν, ολόκληρο το έργο της εν Χριστώ σωτηρίας.

Ο Χριστός σταυρώθηκε από αγάπη για μας. Πέθανε επάνω στο σταυρό για να ζήσουμε εμείς οι άνθρωποι. Να ζήσουμε αιωνίως κοντά του, στη Βασιλεία του. Αυτή τη ζωή προσφέρει ο Θεός και στον καθένα από μας. Εξαρτάται βέβαια από τη δική μας ελεύθερη βούληση αν θα εγκολπωθούμε το αγαθό της εν Χριστώ σωτηρίας, διά της πίστεως. «Ο πιστεύων εις τον υιόν του Θεού έχει ζωήν αιώνιον. Ο δε απειθών τω υιώ ουκ όψεται την ζωήν» (Ιω. 3,36).