Α.Σ.Ε.Ι.Π.
Γενέσιον Ιωάννου του Προδρόμου, Αποστ. Ρωμ. ιγ’ 11 – ιδ’ 4 (24-6-2018)
====================================================================================
Γενέσιον Ιωάννου του Προδρόμου, Αποστ. Ρωμ. ιγ’ 11 – ιδ’ 4 (24-6-2018)
Πρωτότυπο κείμενο
Ἀδελφοί, νῦν ἐγγύτερον ἡμῶν ἡ σωτηρία ἢ ὅτε ἐπιστεύσαμεν. Ἡ
νὺξ προέκοψεν, ἡ δὲ ἡμέρα ἤγγικεν. Ἀποθώμεθα οὖν τὰ ἔργα τοῦ σκότους καὶ
ἐνδυσώμεθα τὰ ὅπλα τοῦ φωτός. Ὡς ἐν ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατήσωμεν, μὴ κώμοις
καὶ μέθαις, μὴ κοίταις καὶ ἀσελγείαις, μὴ ἔριδι καὶ ζήλῳ, ἀλλ᾿ ἐνδύσασθε τὸν
Κύριον ᾿Ιησοῦν Χριστόν, καὶ τῆς σαρκὸς πρόνοιαν μὴ ποιεῖσθε εἰς ἐπιθυμίας. Τὸν
δὲ ἀσθενοῦντα τῇ πίστει προσλαμβάνεσθε, μὴ εἰς διακρίσεις διαλογισμῶν. Ὅς μὲν
πιστεύει φαγεῖν πάντα, ὁ δὲ
ἀσθενῶν λάχανα ἐσθίει. Ὁ ἐσθίων τὸν μὴ ἐσθίοντα μὴ
ἐξουθενείτω, καὶ ὁ μὴ ἐσθίων τὸν ἐσθίοντα μὴ κρινέτω· ὁ Θεὸς γὰρ αὐτὸν
προσελάβετο. Σὺ τίς εἶ ὁ κρίνων ἀλλότριον οἰκέτην; Τῷ ἰδίῳ Κυρίῳ στήκει ἢ
πίπτει· σταθήσεται δέ· δυνατὸς γάρ ἐστιν ὁ Θεὸς στῆσαι αὐτόν.
Νεοελληνική Απόδοση
Αδελφοί, η τελική σωτηρία βρίσκεται πιο κοντά μας παρά τότε
που πιστέψαμε. Η νύχτα όπου να ’ναι φεύγει, και η μέρα κοντεύει να ’ρθει. Γι’
αυτό ας πετάξουμε από πάνω μας τα έργα του σκότους, κι ας φορέσουμε τα όπλα του
φωτός. Η διαγωγή μας ας είναι κόσμια, τέτοια που ταιριάζει στο φως. Ας πάψουν
τα φαγοπότια και τα μεθύσια, η ασύδοτη κι ακόλαστη ζωή, οι φιλονικίες και οι
φθόνοι. Ντυθείτε τον Κύριό μας Ιησού Χριστού και μην αφήνετε τον αμαρτωλό εαυτό
σας να σας παρασύρει στην ικανοποίηση των επιθυμιών σας. Να δέχεστε
όποιον έχει ασθενή πίστη, χωρίς να επικρίνετε τις απόψεις του. Για παράδειγμα,
ένας πιστεύει πως μπορεί να φάει απ’ όλα, ενώ κάποιος άλλος, που έχει ασθενική
πίστη, τρώει μόνο χόρτα. Αυτός που τρώει απ’ όλα, ας μην περιφρονεί
εκείνον που δεν τρώει κι εκείνος που δεν τρώει, ας κατακρίνει εκείνον που
τρώει, γιατί ο Θεός τον έχει δεχτεί στην εκκλησία του. Ποιος είσαι εσύ που θα
κρίνεις έναν ξένο υπηρέτη; Μόνο ο Κύριος του μπορεί να κρίνει αν στέκεται η όχι
στην πίστη του, γιατί ο Θεός έχει τη δύναμη να τον στηρίξει.
Η σωτηρία του κόσμου
Η Εκκλησία μας στις 24 Ιουνίου τιμά το γενέθλιον του Αγίου
Ιωάννου του Βαπτιστού, ο οποίος υπήρξε ο Πρόδρομος της παρουσίας του Ιησού
Χριστού στον κόσμο και ο προάγγελος της σωτηρίας του ανθρωπίνου γένους. Το
αποστολικό ανάγνωσμα της ημέρας είναι ίδιο με εκείνο της Κυριακής της Τυροφάγου
και προέρχεται από την προς Ρωμαίους Επιστολή του Αποστόλου Παύλου. Η περικοπή
αναφέρεται στην εγγύτητα της Δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου, γεγονός που απαιτεί
εντατικότερη προσπάθεια και αγώνα από τους πιστούς, ώστε να είναι έτοιμοι όταν
έλθει ο Κύριος. Η επιλογή του συγκεκριμένου αποστολικού αναγνώσματος κατά την
εορτή του Τιμίου Προδρόμου δεν είναι τυχαία. Το κήρυγμα του Τιμίου Προδρόμου
είχε κατεξοχήν εσχατολογικό χαρακτήρα και συνοψιζόταν μέσα σε λίγες λέξεις:
«μετανοείτε ήγγικεν γαρ η βασιλεία των ουρανών» (Ματθ.3,2). Αυτή την ίδια
εσχατολογική διάσταση δίνει και ο Απόστολος Παύλος στο παρόν αποστολικό ανάγνωσμα.
Ο χρόνος και η ιστορία της ανθρωπότητας καθώς προχωρούν μας φέρνουν πιο κοντά
στην Παρουσία του Κυρίου.
Ο Απόστολος Παύλος χωρίς να επιθυμεί να προσδιορίσει χρονικά
τη δεύτερη έλευση του Χριστού, άλλωστε το απροσδιόριστο του χρόνου της δευτέρας
παρουσίας το διεκήρυξε ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός: «περί δε της ημέρας εκείνης
και ώρας ουδείς οίδεν, ουδέ οι άγγελοι των ουρανών, ει μη ο πατήρ μου μόνος»
(Ματθ. 24,36), προτρέπει τους πιστούς σε εγρήγορση και αναμονή της ημέρα
εκείνης. Όσο περνά ο χρόνος της παρούσας ζωής, τόσο και πλησιάζουμε προς
την έλευση του Κυρίου. Η δεύτερη έλευση του Χριστού θα σημάνει την ώρα
της πλήρους συμμετοχής των πιστών στο μυστήριο της σωτηρίας. Η σωτηρία
αποτελεί βέβαια γεγονός από τη στιγμή της βάπτισης κάθε ανθρώπου, ωστόσο η
πληρότητά της θα επέλθει με την έλευση της ημέρας του Κυρίου. Επομένως ο
κάθε πιστός ζει και πορεύεται στην παρούσα ζωή, αναμένοντας την ένδοξη έλευση
του Κυρίου, κατά την οποία προσδοκά να κληρονομήσει τη βασιλεία του Θεού.
Η παρούσα ζωή παρομοιάζεται από τον Παύλο ως «νυξ», επειδή
βρίσκεται υπό την επήρεια της αμαρτίας που συμβολίζεται με το σκοτάδι. Η
μέλλουσα ζωή αντίστοιχα παρομοιάζεται με «ημέρα», γιατί κατ΄ αυτήν θα
επικρατήσει το φως της βασιλείας του Θεού. Οφείλουν λοιπόν οι πιστοί να
απορρίψουν τα «έργα του σκότους», δηλαδή την αμαρτία και να ενδυθούν «τα όπλα
του φωτός», τα χαρίσματα δηλαδή του Αγίου Πνεύματος. Ο ίδιος ο Ιησούς
Χριστός είναι το ένδυμα του πιστού από την ώρα της βάπτισής του. Από τη
στιγμή που ο Χριστός ενοικεί μέσα στον πιστό άνθρωπο, τότε το θέλημά του
συνταυτίζεται με το θέλημα του Κυρίου και άρα «τα έργα του σκότους» δεν είναι
δυνατόν να συνυπάρξουν με «τα έργα του φωτός».
Η σωτηρία του ανθρώπου στηρίζεται στην πίστη του Ιησού
Χριστού, και όχι στις διάφορες τυπικές και νομικές διατάξεις. Πολλοί
χριστιανοί που ανήκαν προηγουμένως στην Ιουδαϊκή θρησκεία, εξακολουθούσαν να
τηρούν ορισμένες διατάξεις του Μωσαϊκού νόμου. Μια από αυτές ήταν και η
διάκριση των τροφών σε «καθαρές» και «ακάθαρτες». Έτσι επιδίωκαν να
απέχουν από τις «ακάθαρτες» τροφές όπως το κρέας και το κρασί από φόβο μήπως
επιδράσουν στην ηθική τους κατάσταση ή από την επιθυμία τους να φθάσουν σε
ψηλότερα μέτρα αγιότητας από τους άλλους. Ο Παύλος κρίνοντας τα ζητήματα
αυτά δευτερεύοντα ως προς την ουσία τους, συνιστά από τη μια ο καθένας να
πράττει σύμφωνα με τις προσωπικές του πεποιθήσεις και από την άλλη «ασθενείς»
και «δυνατοί» να αποφεύγουν τη μεταξύ τους κατάκριση, η οποία δημιουργούσε
εντάσεις και φιλονικίες.
Η κατάσταση αυτή επηρέαζε αρνητικά τις σχέσεις των
χριστιανών και δημιουργούσε πρόβλημα στην ενότητα της εκκλησιαστικής
κοινότητας. Οι «δυνατοί» που έτρωγαν τα πάντα ενέπαιζαν και εξουθένωναν
τους «ασθενείς» που δεν έτρωγαν. Από την άλλη πλευρά οι «ασθενείς»
κατέκριναν τους «δυνατούς» ως παραβάτες του νόμου. Ο Παύλος επισημαίνει
ότι είναι ανεπίτρεπτο γεγονός η κατάκριση των αδελφών. Ο κάθε πιστός
είναι δούλος Κυρίου και ανήκει σε αυτόν, όποια και αν είναι η πνευματική του
κατάσταση. Ο καθένας «στήκει ή πίπτει τω ιδίω Κυρίω», γι΄ αυτό η
κατάκριση δεν έχει θέση μεταξύ των πιστών. Ακόμα και αυτός που «πίπτει»
θα σταθεί στη συνέχεια, γιατί ο Θεός έχει τη δύναμη να τον ανορθώσει.
Επομένως κανένας δεν έχει το δικαίωμα να κρίνει τον άλλο, έστω και αν έχει
πέσει, έστω και αν ζει μέσα στην αμαρτία και την αμετανοησία, γιατί πάντοτε
υπάρχει η δυνατότητα της ανόρθωσής του με την σωστική παρέμβαση του
παντοδύναμου Θεού.
Το χαρακτηριστικό γνώρισμα της ζωής ενός πιστού ανθρώπου
είναι η εν Χριστώ αγάπη. Μια αγάπη που αγκαλιάζει τον κάθε άνθρωπο, είτε αυτός
είναι «δυνατός», είτε είναι «ασθενής» στην πίστη. Ακόμα αγκαλιάζει και εκείνον
που δεν πιστεύει στον Χριστό και την Εκκλησία. Η αγάπη του Χριστού δεν έχει
όρια, ούτε προϋποθέσεις. Αυτό άλλωστε έκανε και ο Τίμιος Πρόδρομος, απηύθυνε το
κήρυγμά του σε όλους ανεξαιρέτως, αγωνιώντας για την σωτηρία ακόμα και των
εχθρών του. Αυτή είναι η σωστή διάσταση του κηρύγματος της Εκκλησίας. Η
Εκκλησία κηρύττει την σωτηρία του κόσμου που προσφέρεται από τον Ιησού Χριστό.
Η σωτηρία του ανθρωπίνου γένους είναι ήδη γεγονός, αλλά αναμένεται η τελική
επικράτησή της με την Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου. Η ζωή και η πορεία των
πιστών μέσα στον κόσμο λαμβάνει την εσχατολογική διάσταση της ζωής του Τιμίου
Προδρόμου, αλλά και όλων των Αγίων που ποθούσαν την έλευση του Κυρίου και την
επικράτηση της Βασιλείας του Θεού.
Γενέσιον Ιωάννου του Προδρόμου, Ευαγγ. Ανάγνωσμα: Λκ
α’ 1-25, 57-68, 76, 80 (24-6-2018)
Πρωτότυπο Κείμενο
Επειδή περὶ πολλοὶ ἐπεχείρησαν ἀνατάξασθαι διήγησιν περὶ τῶν
πεπληροφορημένων ἐν ἡμῖν πραγμάτων, καθὼς παρέδοσαν ἡμῖν οἱ ἀπ᾿ ἀρχῆς αὐτόπται
καὶ ὑπηρέται γενόμενοι τοῦ Λόγου, ἔδοξε κἀμοί, παρηκολουθηκότι ἄνωθεν πᾶσιν
ἀκριβῶς, καθεξῆς σοι γράψαι, κράτιστε Θεόφιλε, ἵνα ἐπιγνῷς περὶ ὧν κατηχήθης
λόγων τὴν ἀσφάλειαν. Εγένετο ἐν ταῖς ἡμέραις ῾Ηρῴδου τοῦ βασιλέως τῆς
᾿Ιουδαίας, ἱερεύς τις ὀνόματι Ζαχαρίας, ἐξ ἐφημερίας ᾿Αβιά· καὶ ἡ γυνὴ
αὐτοῦ ἐκ τῶν θυγατέρων ᾿Ααρών, καὶ τὸ ὄνομα αὐτῆς ᾿Ελισάβετ. Ἦσαν δὲ δίκαιοι
ἀμφότεροι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, πορευόμενοι ἐν πάσαις ταῖς ἐντολαῖς καὶ δικαιώμασι
τοῦ Κυρίου ἄμεμπτοι. Καὶ οὐκ ἦν αὐτοῖς τέκνον, καθότι ἡ ᾿Ελισάβετ ἦν στεῖρα,
καὶ ἀμφότεροι προβεβηκότες ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῶν ἦσαν. ᾿Εγένετο δὲ ἐν τῷ
ἱερατεύειν αὐτὸν ἐν τῇ τάξει τῆς ἐφημερίας αὐτοῦ ἔναντι τοῦ Θεοῦ, κατὰ τὸ ἔθος
τῆς ἱερατείας, ἔλαχε τοῦ θυμιᾶσαι εἰσελθὼν εἰς τὸν Ναὸν τοῦ Κυρίου· καὶ πᾶν τὸ
πλῆθος τοῦ λαοῦ ἦν προσευχόμενον ἔξω τῇ ὥρᾳ τοῦ θυμιάματος. Ὤφθη δὲ αὐτῷ
Ἄγγελος Κυρίου, ἑστὼς ἐκ δεξιῶν τοῦ θυσιαστηρίου τοῦ θυμιάματος. Καὶ ἐταράχθη
Ζαχαρίας ἰδών, καὶ φόβος ἐπέπεσεν ἐπ᾿ αὐτόν. Εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ Ἄγγελος· Μὴ
φοβοῦ, Ζαχαρία, διότι εἰσηκούσθη ἡ δέησίς σου, καὶ ἡ γυνή σου ᾿Ελισάβετ
γεννήσει υἱόν σοι, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ ᾿Ιωάννην· καὶ ἔσται χαρά σοι καὶ
ἀγαλλίασις, καὶ πολλοὶ ἐπὶ τῇ γεννήσει αὐτοῦ χαρήσονται. Ἔσται γὰρ μέγας
ἐνώπιον τοῦ Κυρίου· καὶ οἶνον καὶ σίκερα οὐ μὴ πίῃ, καὶ Πνεύματος ῾Αγίου
πλησθήσεται ἔτι ἐκ κοιλίας μητρὸς αὐτοῦ, καὶ πολλοὺς τῶν υἱῶν ᾿Ισραὴλ
ἐπιστρέψει ἐπὶ Κύριον τὸν Θεὸν αὐτῶν· καὶ αὐτὸς προελεύσεται ἐνώπιον αὐτοῦ ἐν
πνεύματι καὶ δυνάμει ᾿Ηλιού, ἐπιστρέψαι καρδίας πατέρων ἐπὶ τέκνα, καὶ ἀπειθεῖς
ἐν φρονήσει δικαίων, ἑτοιμάσαι Κυρίῳ λαὸν κατεσκευασμένον. Καὶ εἶπε Ζαχαρίας
πρὸς τὸν Ἄγγελον· Κατὰ τί γνώσομαι τοῦτο; ἐγὼ γάρ εἰμι πρεσβύτης, καὶ ἡ γυνή
μου προβεβηκυῖα ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῆς. Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἄγγελος, εἶπεν αὐτῷ·
Ἐγώ εἰμι Γαβριὴλ ὁ παρεστηκὼς ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ· καὶ ἀπεστάλην λαλῆσαι πρός σε,
καὶ εὐαγγελίσασθαί σοι ταῦτα. Καὶ ἰδοὺ, ἔσῃ σιωπῶν, καὶ μὴ δυνάμενος λαλῆσαι,
ἄχρι ἧς ἡμέρας γένηται ταῦτα· ἀνθ᾿ ὧν οὐκ ἐπίστευσας τοῖς λόγοις μου, οἵτινες
πληρωθήσονται εἰς τὸν καιρὸν αὐτῶν. Καὶ ἦν ὁ λαὸς προσδοκῶν τὸν Ζαχαρίαν· καὶ
ἐθαύμαζον ἐν τῷ χρονίζειν αὐτὸν ἐν τῷ Ναῷ· ἐξελθὼν δὲ οὐκ ἠδύνατο λαλῆσαι
αὐτοῖς· καὶ ἐπέγνωσαν, ὅτι ὀπτασίαν ἑώρακεν ἐν τῷ Ναῷ· καὶ αὐτὸς ἦν διανεύων
αὐτοῖς, καὶ διέμενε κωφός. Καὶ ἐγένετο ὡς ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τῆς λειτουργίας
αὐτοῦ, ἀπῆλθεν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ. Μετὰ δὲ ταύτας τὰς ἡμέρας, συνέλαβεν
᾿Ελισάβετ ἡ γυνὴ αὐτοῦ· καὶ περιέκρυβεν ἑαυτὴν μῆνας πέντε, λέγουσα ὅτι οὕτω
μοι πεποίηκεν ὁ Κύριος, ἐν ἡμέραις αἷς ἐπεῖδεν ἀφελεῖν τὸ ὄνειδός μου ἐν
ἀνθρώποις. Τῇ δὲ ᾿Ελισάβετ ἐπλήσθη ὁ χρόνος τοῦ τεκεῖν αὐτήν· καὶ ἐγέννησεν
υἱόν. Καὶ ἤκουσαν οἱ περίοικοι καὶ οἱ συγγενεῖς αὐτῆς ὅτι ἐμεγάλυνε Κύριος τὸ
ἔλεος αὐτοῦ μετ᾿ αὐτῆς, καὶ συνέχαιρον αὐτῇ. Καὶ ἐγένετο ἐν τῇ ὀγδόῃ ἡμέρᾳ
ἦλθον περιτεμεῖν τὸ παιδίον, καὶ ἐκάλουν αὐτὸ ἐπὶ τῷ ὀνόματι τοῦ πατρὸς αὐτοῦ
Ζαχαρίαν. Καὶ ἀποκριθεῖσα ἡ μήτηρ αὐτοῦ, εἶπεν· Οὐχί, ἀλλὰ κληθήσεται ᾿Ιωάννης.
Καὶ εἶπον πρὸς αὐτὴν· ὅτι οὐδείς ἐστιν ἐν τῇ συγγενείᾳ σου, ὃς καλεῖται τῷ
ὀνόματι τούτῳ. Ἐνένευον δὲ τῷ πατρὶ αὐτοῦ, τὸ τί ἂν θέλοι καλεῖσθαι αὐτόν. Καὶ
αἰτήσας πινακίδιον ἔγραψε, λέγων· ᾿Ιωάννης ἔσται τὸ ὄνομα αὐτοῦ. Καὶ ἐθαύμασαν
πάντες. Ἀνεῴχθη δὲ τὸ στόμα αὐτοῦ παραχρῆμα, καὶ ἡ γλῶσσα αὐτοῦ, καὶ ἐλάλει,
εὐλογῶν τὸν Θεόν. Καὶ ἐγένετο ἐπὶ πάντας φόβος τοὺς περιοικοῦντας αὐτούς· καὶ
ἐν ὅλῃ τῇ ὀρεινῇ τῆς ᾿Ιουδαίας διελαλεῖτο πάντα τὰ ῥήματα ταῦτα. Καὶ ἔθεντο
πάντες οἱ ἀκούσαντες ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῶν, λέγοντες· Τί ἄρα τὸ παιδίον τοῦτο
ἔσται; καὶ χεὶρ Κυρίου ἦν μετ᾿ αὐτοῦ. Καὶ Ζαχαρίας ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἐπλήσθη
Πνεύματος ῾Αγίου, καὶ προεφήτευσε λέγων· Εὐλογητὸς Κύριος, ὁ Θεὸς τοῦ ᾿Ισραήλ,
ὅτι ἐπεσκέψατο καὶ ἐποίησε λύτρωσιν τῷ λαῷ αὐτοῦ. Καὶ σύ, παιδίον, προφήτης
Ὑψίστου κληθήσῃ· προπορεύσῃ γὰρ πρὸ προσώπου Κυρίου, ἑτοιμάσαι ὁδοὺς αὐτοῦ. Τὸ
δὲ παιδίον ηὔξανε, καὶ ἐκραταιοῦτο πνεύματι· καὶ ἦν ἐν ταῖς ἐρήμοις, ἕως ἡμέρας
ἀναδείξεως αὐτοῦ πρὸς τὸν ᾿Ισραήλ.
Νεοελληνική Απόδοση
Eπειδή πολλοί επιχείρησαν να συντάξουν γραπτή ιστορία για τα
γεγονότα, που είναι τελείως βεβαιωμένα μεταξύ μας, όπως μας τα μετέδωσαν
αυτοί που τα είδαν από την αρχή με τα ίδια τους τα μάτια κι έγιναν υπηρέτες της
αλήθειας, αποφάσισα κι εγώ, που τα παρακολούθησα όλα προσεκτικά και με
ακρίβεια από την αρχή, να σου τα γράψω με τη σειρά, εξοχότατε Θεόφιλε,
ώστε να βεβαιωθείς απόλυτα πως όσα διδάχτηκες αποτελούν την αναντίρρητη
αλήθεια. Tον καιρό, λοιπόν, του Hρώδη, του βασιλιά της Iουδαίας, ζούσε
ένας ιερέας από την ιερατική τάξη του Aβιά, που λεγόταν Zαχαρίας και που η
γυναίκα του προερχόταν από τους απογόνους του Aαρών και το όνομά της ήταν
Eλισάβετ. Ήταν και οι δυο τους δίκαιοι μπροστά στο Θεό, καθώς ζούσαν
άμεμπτοι μέσα στα όρια όλων των εντολών και των απαιτήσεων του Kυρίου.
Aλλά δεν είχαν παιδί, γιατί η Eλισάβετ ήταν στείρα, ενώ και οι δυο τους ήταν
προχωρημένης ηλικίας. Kάποτε, λοιπόν, ενώ εκτελούσε αυτός ιερατικά
καθήκοντα έναντι του Θεού σαν ιερέας της τάξεως που είχε τη σειρά,
σύμφωνα με τη συνήθεια του ιερατείου, έπεσε σ’ αυτόν ο κλήρος να μπει στο ναό
του Kυρίου για να θυμιατίσει. Kι όλο το πλήθος του λαού προσευχόταν έξω
την ώρα του θυμιάματος. Tότε εμφανίστηκε σ’ αυτόν ένας άγγελος του
Kυρίου, που στεκόταν δεξιά από το θυσιαστήριο του θυμιάματος. Kαι μόλις
τον είδε ο Zαχαρίας ταράχτηκε και τον κυρίευσε φόβος. Αλλ’ ο άγγελος του
είπε: «Mη φοβάσαι Zαχαρία, γιατί η παράκλησή σου εισακούστηκε και η γυναίκα σου
η Eλισάβετ θα σου γεννήσει γιο και θα τον ονομάσεις Iωάννη. Aυτός θα σου
γίνει πηγή χαράς και αγαλλίασης και για τη γέννησή του πολλοί θα χαρούνε,
γιατί θα είναι μεγάλος άνθρωπος του Kυρίου. Kρασί και μεθυστικά ποτά με κανέναν
τρόπο δε θα πιει, αλλά θα γεμίσει με το Πνεύμα το ’Αγιο από την κοιλιά ακόμα
της μάνας του. Kαι πολλούς από τους Iσραηλίτες θα τους στρέψει πάλι στον
Kύριο το Θεό τους. Kι αυτός είναι που θα έρθει πριν από τον Kύριο με το
πνεύμα και τη δύναμη του Hλία για να ξαναστρέψει την αγάπη γονιών προς τα
παιδιά τους, για να δώσει σε ανυπόταχτους τη φρόνηση των δικαίων και να
ετοιμάσει λαό προπαρασκευασμένο για τον Kύριο.» Eίπε τότε ο Zαχαρίας στον
άγγελο: «Kαι πώς θα το ξέρω αυτό; Γιατί εγώ είμαι γέρος και η γυναίκα μου
προχωρημένης ηλικίας». Kι αποκρίθηκε ο άγγελος: «Eγώ είμαι ο Γαβριήλ, που
βρίσκομαι στην υπηρεσία του Kυρίου δίπλα του, και με έστειλε σε σένα για να σου
μιλήσω και να σου πω τα καλά αυτά νέα. Tώρα, λοιπόν, άκου! Θα μείνεις
βουβός και δε θα μπορείς να μιλήσεις ως την ημέρα που θα γίνουν αυτά, επειδή
δεν πίστεψες στα λόγια μου, τα οποία θα πραγματοποιηθούν στην ώρα τους».
Στο μεταξύ, ο λαός περίμενε το Zαχαρία κι απορούσε για την αργοπορία του
μέσα στο ναό. Kι όταν βγήκε δεν μπορούσε να τους μιλήσει. Tότε κατάλαβαν
ότι είδε κάποιο όραμα μέσα στο ναό. Έτσι, εκείνος τους έκαμνε νοήματα και
παρέμενε άλαλος. Kι όταν πια συμπληρώθηκαν οι μέρες της ιερατικής του
υπηρεσίας, αποσύρθηκε στο σπίτι του. Ύστερα, λοιπόν, από τις μέρες αυτές
έμεινε έγκυος η γυναίκα του η Eλισάβετ, η οποία κρυβόταν για πέντε μήνες
λέγοντας: «M’ αυτόν τον τρόπο ενέργησε ο Kύριος, που έστρεψε το βλέμμα
του πάνω μου για να απαλείψει τη ντροπή που ένιωθα ανάμεσα στους
ανθρώπους». Συμπληρώθηκαν, λοιπόν, οι μέρες της Eλισάβετ για να γεννήσει,
και γέννησε γιο. Στο μεταξύ, άκουσαν οι γείτονες και οι συγγενείς της πως
ο Kύριος της έδειξε πολύ μεγάλο έλεος και συμμετείχαν στη χαρά της. Kι
όταν έφτασε η όγδοη μέρα, ήρθαν να κάνουν περιτομή στο παιδί και το αποκαλούσαν
το παιδί Zαχαρία, επειδή αυτό ήταν το όνομα του πατέρα του. Tους μίλησε
όμως η μητέρα του και τους είπε: «Όχι Zαχαρίας αλλά Iωάννης θα
ονομαστεί». Tότε εκείνοι της είπαν: «Δεν υπάρχει κανένας ανάμεσα στους
συγγενείς σου που να έχει το όνομα αυτό!» Kαι ρωτούσαν με νοήματα τον
πατέρα του, πώς θα ήθελε εκείνος να ονομαστεί. Eκείνος τότε ζήτησε μια
μικρή πλάκα κι έγραψε: «Iωάννης είναι το όνομά του». Kι όλοι απόρησαν. Kι
ακριβώς τη στιγμή εκείνη αφαιρέθηκε ο φραγμός από το στόμα και τη γλώσσα του κι
άρχισε να μιλάει δοξολογώντας το Θεό! Φόβος κυρίευσε τότε όλους εκείνους
που κατοικούσαν στις γύρω περιοχές, και σε όλη την ορεινή περιοχή της Iουδαίας
συζητούσαν όλα αυτά τα γεγονότα. Kι όλοι όσοι τα άκουσαν, τα φύλαγαν μέσα
στην καρδιά τους λέγοντας: «Tι πρόκειται άραγε να γίνει το παιδί αυτό;» Kαι το
χέρι του Kυρίου ήταν μαζί του. Στο μεταξύ, ο Zαχαρίας, ο πατέρας του,
γέμισε από Πνεύμα ’γιο και προφήτεψε λέγοντας: «Eυλογητός ο Kύριος, ο
Θεός του Iσραήλ, γιατί επισκέφτηκε το λαό του και του πρόσφερε λύτρωση.»
«Kι εσύ, παιδάκι, προφήτης του Yψίστου θα ονομαστείς, γιατί θα προπορευτείς
πριν από τον Kύριο, για να προετοιμάσεις τα μονοπάτια του. για να
μεταδώσεις τη γνώση της σωτηρίας στο λαό του με τη συγχώρηση των αμαρτιών
τους, χάρη στα πιο βαθιά αισθήματα ελέους του Θεού μας, με τα οποία μας
επισκέφθηκε ανατολή από τον ουρανό: Για να φωτίσει αυτούς που κάθονται
στο σκοτάδι και σε σκιά θανάτου. Για να κατευθύνει τα πόδια μας στο δρόμο της
ειρήνης». Στο μεταξύ, το παιδί μεγάλωνε και δυνάμωνε στο πνεύμα και ζούσε
στις ερημιές μέχρι την ημέρα της εμφάνισής του στο λαό Iσραήλ.
Ο Τίμιος Πρόδρομος
Στις 24 Ιουνίου η Αγία του Χριστού Εκκλησία τιμά και
εορτάζει το Γενέθλιο του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, ο οποίος είχε την πολύ
μεγάλη τιμή να βαπτίσει τον ίδιο τον Δεσπότη Χριστό. Αξίζει να σημειωθεί ότι η
Αγία μας Εκκλησία τρία μόνο Γενέθλια τιμά και εορτάζει: 1) του Ιησού
Χριστού στις 25 Δεκεμβρίου 2) της Θεοτόκου Μαρίας στις 8 Σεπτεμβρίου και 3) του
ενδόξου Προφήτου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου στις 24 Ιουνίου. Είναι
πράγματι ο Τίμιος Πρόδρομος η μεγαλύτερη μορφή της Εκκλησίας μας κατά την
αψευδή μαρτυρία του Κυρίου μας που είπε: «δεν υπάρχει ανάμεσα στους ανθρώπους
που γεννήθηκαν από γυναίκα (δηλαδή κατά τους όρους της φύσεως, αφού ο ίδιος ο
Ιησούς Χριστός γεννήθηκε εκ Πνεύματος Αγίου και εκ της Παρθένου Μαρίας υπέρ
φύσιν) μεγαλύτερος από τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο» (Ματθ. 11,11).
Σύμφωνα με τον Ευαγγελιστή Λουκά ο Ιωάννης ήταν γιος του
ιερέα Ζαχαρία και της Ελισάβετ που ήταν συγγενής της Θεοτόκου. Οι γονείς του
ανήκαν σε ιερατικές οικογένειες. Ο πατέρας του ήταν από την ιερατική τάξη του
Αβιά, ενώ η μητέρα του ήταν απόγονος του Ααρών (Λουκάς 1,5). Αν και η Ελισάβετ
φερόταν στείρα ο αρχάγγελος Γαβριήλ διαμήνυσε στον Ζαχαρία ότι τελικά η γυναίκα
του θα γεννήσει αγόρι και να του δώσει το όνομα Ιωάννης. Στην αρχή ο Ζαχαρίας
δεν πίστεψε τα λόγια του Γαβριήλ και ως τιμωρία για την απιστία του έχασε την
ομιλία του, όπου και παρέμεινε άλαλος έως την ημέρα που θα βαπτιζόταν το παιδί
που θα έφερνε στον κόσμο η Ελισάβετ. Έτσι και έγινε. Οκτώ ημέρες μετά την
γέννηση του μωρού, όταν ζητήθηκε από τον ίδιο να φανερώσει το όνομα του
παιδιού, εκείνος έγραψε σε μια πινακίδα το όνομα «Ιωάννης» και αμέσως επανήλθε
η ομιλία του (Λουκάς 1,5-25 και 1,57-80).
Πατρίδα του Ιωάννη κατά μία παράδοση φέρεται η Χεβρών, κατ΄
άλλη όμως γνώμη φέρεται η πόλη Ιούττα. Μέχρι τα 30 του χρόνια έζησε ζωή
ασκητική στην έρημο, η οποία ήταν αφιερωμένη στην προσευχή και την πνευματική
ολοκλήρωση. Περί της νεανικής ζωής του Ιωάννη και του ιδιωτικού του βίου καμία
πληροφορία δεν υπάρχει εκτός της πολύ λιτής αναφοράς του ίδιου του Ευαγγελιστή
ότι: «το παιδίον ηύξανε και εκραταιούτο πνεύματι και ήν εν ταις ερήμοις έως
ημέρας αναδείξεως αυτού προς τον Ισραήλ» (Λουκάς 1,80). Με τη λέξη «ερήμοις»
χαρακτηρίζονται τα διάφορα μέρη της ίδιας της ερήμου της Ιουδαίας οι οποίες
έφεραν διάφορες επιμέρους ονομασίες. Στις ερήμους αυτές φαίνεται να κατέφυγε ο
Ιωάννης, για προπαρασκευή του έργου του όπως παλαιότερα είχαν ομοίως καταφύγει
ο Μωϋσής και ο προφήτης Ηλίας.
Σύμφωνα με αναφορά του Ευαγγελιστή Λουκά ο Ιωάννης
εμφανίζεται πλέον σε ηλικία 30 ετών, κατά θεία εντολή, στην έρημο της Ιουδαίας,
στον Ιορδάνη ποταμό. Εκεί κήρυσσε στα πλήθη και βάπτιζε όσους προσέρχονταν προς
αυτόν (κατά Ματθαίον). Η διδασκαλία του, που συνοψίζεται στη γνωστή φράση
«Μετανοείτε, ήγγικεν γαρ η βασιλεία των ουρανών», ήταν ουσιαστικά η
προετοιμασία της έλευσης του Ιησού Χριστού. Παράλληλα με τα κηρύγματά του ήταν
χαρακτηριστική η εμφάνισή του, καθώς η ασκητική του ζωή και διατροφή του.
Φορούσε μάλλινο ένδυμα από τρίχες καμήλας και και στη μέση του φορούσε
δερμάτινη ζώνη. Η διατροφή του ήταν άγριο μέλι και ακρίδες (Ματθαίος 3,1-5).
Φαίνεται πως δεν παρέμενε συνέχεια στο ίδιο μέρος αλλά περιέρχονταν σε όλη την
περιοχή του Ιορδάνη κηρύσσοντας βάπτισμα μετανοίας (Ματθαίος 3,1. Μάρκος 1,4.
Λουκάς 3,3). Βάπτιζε τους μαθητές του και γενικά όσους δέχονταν το κήρυγμα της
μετανοίας. Επίσης κήρυττε πως θα εμφανιζόταν κάποιος που θα λύτρωνε το λαό
Ισραήλ. Παρόλο που ο Ιωάννης δεν έκανε κανένα θαύμα, εν τούτοις πολλοί πίστεψαν
στα λόγια του (Ιωάννης 10,41).
Τόσο η εμφάνιση όσο και ο ασκητικός βίος του Ιωάννη
παράλληλα με τα κηρύγματα και τις βαπτίσεις μετάνοιας που προέβαινε ήταν
επόμενο να προκαλέσει πλήθος ακροατών αλλά και πολλών θαυμαστών του απ΄ όλη τη
Παλαιστίνη που έσπευδαν να τον ακούσουν, μεταξύ των οποίων στρατιώτες,
Σαδδουκαίοι και Φαρισαίοι τους οποίους όλους στη συνέχεια βάπτιζε στον Ιορδάνη
ποταμό. Έτσι δεν άργησε αυτή η δράση του να προκαλέσει και τη προσοχή του
Μεγάλου Συνεδρίου των Εβραίων που έστειλε αντιπροσωπεία για να ελέγξει τι
συνέβαινε και να μάθει περί αυτού, από την οποία και έλαβε ως απάντηση σχετική
προφητική ρήση του Προφήτη Ησαΐα «φωνή βοώντος εν τη ερήμω, ευθύνατε την οδόν
Κυρίου» (Ιω.1,23).
Στον Ιορδάνη ποταμό πήγε και ο Ιησούς Χριστός και του ζήτησε
να βαπτιστεί. Ο Άγιος Ιωάννης κατάλαβε αμέσως ποιον έχει μπροστά του και του
είπε πως δεν είναι άξιος ούτε τα λουριά από τα παπούτσια Του να λύσει. Ο Ιησούς
τότε του είπε πως έτσι πρέπει να γίνει κι ο Ιωάννης τον βάπτισε στα νερά του
Ιορδάνη ποταμού (Ματθαίος 3,13-15. Ιωάννης 1,29-34). Κατόπιν βάπτισε τον Ιησού
στον Ιορδάνη ποταμό, βλέποντας το Πνεύμα του Θεού να κατεβαίνει και να έρχεται
πάνω Του, και μια φωνή να ακούγεται από τα ουράνια που έλεγε «Αυτός είναι ο
Υιός, Αυτός είναι ο εκλεκτός Μου» (Ματθαίος 3,16-17. Μάρκος 1,9-11. Λουκάς
3,21-22).
Μετά απ’ αυτό ο Άγιος δείχνοντας τον Ιησού, λέει ότι Αυτός
είναι ο «αμνός του Θεού» που κουβαλάει στους ώμους του τις αμαρτίες όλου του
κόσμου. «Ιδέ ο αμνός του Θεού, ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου». Μαθητές του,
μεταξύ των οποίων ήταν ο Ανδρέας και ο Ιωάννης, αργότερα έγιναν μαθητές του
Ιησού (Ιωάννης 1,35-41). Η διακονία του συνεχίστηκε με το βάπτισμα που έκανε
στον ποταμό Αινών, κοντά στο Σαλείμ (Ιωάννης 3,23), ελέγχοντας καθέναν που
καταπατούσε το νόμο του Θεού. Οι μαθητές του νήστευαν και έκαναν προσευχές
(Ματθαίος 9,14. Λουκάς 5,33).
Τα τίμια λόγια του Προδρόμου ενοχλούσαν τις διεφθαρμένες
συνειδήσεις των Φαρισαίων και καυτηρίαζε την αλαζονική έπαρση και την ψυχική
σκληρότητα. Ακόμη τα λόγια του ενοχλούσαν και τον τετράρχη της Γαλιλαίας και
Περαίας Ηρώδη Αντύπα, όταν τον έλεγξε για την παράνομη συμβίωσή του με την
σύζυγο του ζώντος αδελφού του Ηρώδη Φιλίππου, την Ηρωδιάδα (Μάρκος 6,18. Λουκάς
3,19). Ο Ηρώδης παρόλο που τον εκτιμούσε και τον θεωρούσε δίκαιο και άγιο
άνθρωπο (Μάρκος 6,20), αναγκάστηκε να τον φυλακίσει (Ματθαίος 14,3. Μάρκος
6,17). Σε κάποια γιορτή των γενεθλίων του, ο Ηρώδης ζήτησε από την κόρη του
Σαλώμη να του χορέψει και της υποσχέθηκε με όρκο να της δώσει ότι του ζητήσει.
Η Ηρωδιάδα, η μητέρα της, που μισούσε τον Ιωάννη, βρήκε τότε την ευκαιρία που
αναζητούσε όπου προέτρεψε τότε την κόρη της να ζητήσει το κεφάλι του προφήτου
Ιωάννη μέσα σ’ ένα πινάκιο (πιάτο) (Ματθαίος 14,3-11. Μάρκος 6,17-29). Έτσι
ακολούθησε ο αποκεφαλισμός.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος βρήκε μαρτυρικό θάνατο και
παρέδωσε τη ψυχή του στον Κύριο. Το σώμα του ενταφιάστηκε από τους μαθητές του
(Ματθαίος 14,12. Μάρκος 6,29), ενώ πήγαν να αναγγείλουν το θλιβερό γεγονός στον
Ιησού (Ματθαίος 14,12). Η κεφαλή του μετά από εντολή της Ηρωδιάδας,
ενταφιάστηκε κοντά στο ανάκτορο του Ηρώδη στη Μαχαιρούντα, όπου βρέθηκε από δύο
μοναχούς που είδαν τον Άγιο στο όνειρό τους. Η κεφαλή του Αγίου Ιωάννη χάθηκε
άλλες δύο φορές και όταν βρέθηκε μεταφέρθηκε οριστικά στην Κωνσταντινούπολη.
Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος συγκαταλέχθηκε στην χορεία των μεγάλων
Αγίων της Εκκλησίας μας και η εκκλησία μας τιμάει τη μνήμη του στις 7
Ιανουαρίου. Αξίζει να σημειωθεί πως στις δεήσεις και στις προσευχές, η εκκλησία
αναφέρει πάντα το όνομα του Αγίου μετά την Παναγία και βρίσκεται πάνω από κάθε
άλλο Άγιο της Εκκλησίας μας, σύμφωνα με το λόγο του Κυρίου «Αλήθεια σας λέω δεν
έχει εγερθεί μεταξύ των γεννημένων από γυναίκες μεγαλύτερος από τον Ιωάννη το
Βαπτιστή» (Ματθ. 11,11). Αναγνωρίζεται ως ό μεγαλύτερος των Προφητών όπως
αναφέρεται στο Απολυτίκιο του. Ονομάστηκε Βαπτιστής του λαού και του Χριστού
στον Ιορδάνη ποταμό. Υπήρξε Μάρτυρας γιατί αποκεφαλίστηκε επισφραγίζοντας το
έργο του με το αίμα του. Υπήρξε μέγας ασκητής τής ερήμου, τρεφόμενος με ακρίδες
και μέλι άγριο, σαν να ήταν πουλί. Γι’ αυτό σε πολλές εικόνες τής βυζαντινής
αγιογραφίας ο Άγιος εικονίζεται με δυο φτερά φυτρωμένα στους ώμους του και την
επιγραφή «το πτηνόν της ερήμου». Εικονίζεται στα εικονοστάσια των Ναών (τέμπλο)
κατά κανόνα αριστερά του Κυρίου. Η Εκκλησία βγάζει ειδική μερίδα στην Αγία
Πρόθεση στο όνομα του. Κάθε Τρίτη είναι υμνολογικά αφιερωμένη στη μνήμη του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου